Agnostiklerin Allah’ın bilinemeyeceği iddialarına karşı Eş’ârî ve Matüridî ekollerinin Ma’rifetullah nazariyeleri

Bir yaratıcının varlığının bilinmesi her zaman düşünen insanlar için merak konusu olmuştur ve olmaya da devam etmektedir. Her düşünür farklı faklı görüşler bildirse de bu düşünceler genel olarak üç gruba ayılmaktadır. Bunlar; teizm, ateizm ve agnostisizmdir. Biz bu tezimizde varlığı XIX. yüzyıla dayanan bir akım olan agnostisizmin Allah’ın akıl ile bilinememesine karşın Eş’ari ve Matüridi ekollerinde Allah’ı bilmenin ne derece mümkün olabileceğini ele almaya çalıştık. Çalışmamız giriş,iki bölümden oluşan gelişme ve sonuçtan oluşmaktadır. Agnostisizm kavramına, başlıca temsilcilerine, agnostisizm çeşitlerine ve temel düşünce biçimlerine değindikten sonra, diğer bölümde Ma’rifetullah kavramı ve kelam ilminde Marifetullah’ın delilleri bu konuda kelamcıların kullandığı istidlal yöntemlerinden bahsedildi. Ardından Eş’arî ve Matüridî ekollerinin Ma’rifetullah görüşlerine yer verildi. Son olarak agnostiklerin temel düşünce biçimleri ve bu düşünceye karşılık Eş’ari ve Matüridi ekollerinin düşüncelerine yer verildi.Sonuç ve tartışma bölümünde genel bir değerlendirme yapılarak tezimiz sonlandırıldı. Agnostisizm, Allah’ı akılla bilmenin mümkün olmadığını bu bilgiye ulaşmanın mümkün olmamasının sadece kendileri için geçerli bir durum olmadığını, bütün insanların da bu konuda yetersiz olduğunu, çünkü insan aklının Allah’ı bilmede yeterli donanıma sahip olmadığını iddia etmektedirler. Bu düşünceye karşılık olarak Eş’arî ve Matüridîakıl, duyular ve belli istidlâl yöntemleriyle Allah’ı bilmenin mümkün olduğunu bildirmektedirler. Ancak Eş’arî insan aklıyla Allah’ı bilecek yetiye sahip olsa bile bu konuda nakli bir kaynağa ulaşmadıkça sorumlu olmayacağını, buna karşılık olarak Matüridî ise insanların aklını kullanmasının zorunlu olduğunu, aklını kullanarak Allah’ı bulmakla yükümlü olduğunu ifade etmektedirler.

Yazar: ZELİHA YILDIRIM
Tür: Yüksek Lisans
Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
Danışman: PROF. DR. ABDULHAMİT SİNANOĞLU
Yayın Yeri: Kahramanmaraş
Tarih: 2022
Sayfa: 67
URL: https://tez.yok.gov.tr
15 Ocak 2023