Almanya’da Alevilerin kurumsallaşma süreci

Bu çalışmada yurtdışı iş göçü kapsamında önce Almanya’ya, ardından da diğer Avrupa ülke-lerine yerleşen vatandaşlarımız arasında Alevi inancına sahip olanlara özel yer ayrılmış ve onların sınırları aşan mücadeleleri ve kurumsallaşma tecrübeleri tezimizin ana konusunu teşkil etmiştir. Birçoğu Türkiye’de şehir yüzü görmeden Avrupa’nın metropol kentlerinde yaşamaya başlayan Aleviler, ilk başlarda ne yapacağını bilememiş ve tüm diğer yabancı işçi-ler gibi önceliği para kazanmaya vermiştir. Diğer insanlarla girilen ikili ilişkilerin doğal bir sonucu olarak sosyalleşme ihtiyacı hissedilmiş ve sosyalleşmenin gerçekleşeceği mekân ara-yışı başlamıştır. İlk olarak işçi derneklerinde başlayan örgütlenme süreçleri, TBP bağlantılı politik bir dönüşüm geçirdikten sonra 1980’li yılların ortasından itibaren Alevilik merkezli yapıya bürünmüş ve en son örneğini Almanya’nın Kuzey Ren Vestfalya eyaletinde gördü-ğümüz kamusal tüzel kişilik antlaşmalarıyla sonuçlanmıştır. Almanya’da yaşayan Alevileri ve onların kurumsallaşma sürecini merkeze koyduğu-muz çalışmamız Giriş bölümüyle Sonuç ve Öneriler hariç dört ayrı bölümde tamamlamıştır. Giriş bölümünde konu, amaç, önem ve yöntem hakkında bilgiler verilmiş ve bizden önce yapılmış çalışmalar tanıtılmıştır. Birinci bölümde 1961’de başlayan yurtdışına işgücü göç süreci, çok önemli noktalara vurgu yapılarak anlatılmaya çalışılmıştır. Ayrıca Avusturya, Belçika, Britanya, Danimarka, Fransa, Hollanda, İsveç ve İsviçre gibi Türklerin yoğun olarak yaşadığı ülkelerdeki Aleviler ve kurumsal yapıları hakkında önemli bilgiler verilmiştir. İkin-ci bölümde Alevilerin Almanya’ya yerleşim süreci ve başta Alevilik dersleri olmak üzere elde ettikleri kazanımlar üzerinde durulmuş ve İslam’dan bağımsız kendine özgü bir inanç olarak Alevilik söyleminin ortaya çıkma nedenleri incelenmiştir. Üçüncü bölüm 1970’lerden itibaren ortaya çıkmaya başlayan Alevilerin kurumsallaşma süreçlerine ayrılmış ve Alevilik merkezli örgütlenme nedenleri incelendikten sonra kurumsallaşma süreçleri tetkik edilmiştir. Dördüncü bölümde Almanya genelinde ön plana çıkan Alevi kurumları ayrım yapılmaksızın tanıtılmıştır. Sonuç ve Öneriler kısmında ise elde etmiş olduğumuz veriler üzerinden genel bir değerlendirme yapılmış ve dikkate alınmasını umduğumuz önerilerimiz sıralanmıştır.

Yazar: BÜLENT KELEŞ
Tür: Doktora
Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
Danışman: PROF. DR. METİN BOZKUŞ
Yayın Yeri: Sivas
Tarih: 2021
Sayfa: 404
URL: https://tez.yok.gov.tr
25 Ekim 2022