Bedrüddîn Hüseyn İbnü’l-Ehdel’in Keşfü’l-Gıtâ adlı eserinde mezhepler ve Eş’arilik

Yemen, İslam tarihinin ilk devirlerinden itibaren farklı mezheplerin nüfuz mücadelesi verdikleri bir alan olmuştur. Şafiilik, Hanbelilik, Eşarilik gibi Sünnî mezhepler ve Şiî kökenli Zeydiyye ve İsmailiyye mezhepleri bölgede yeralmıştır. Yemen Şafiilerinin bir kısmı itikadi olarak Hanbeli iken diğer bir kısmı Eşaridir. Mezhebi çeşitliliğin dışında tasavvufî ekoller de bölgede yaygınlaşmıştır. Sûfîlik halk nezdinde itibar görmüştür. Özellikle Resûlîler döneminde bölgedeki tasavvufi ekoller güçlenmiş, İbn Arabi ekolü bölgeye taşınmıştır. Bu durum fukaha ve sûfîyye arasında ihtilafa neden olmuştur. Bu ihtilaf sûfîlere karşı bir reddiye geleneğini ortaya çıkarmıştır. Bu gelenekte Ehl-i Sünnet’in akaid anlayışına uygun görülmeyen tasuvvufî ekollere karşı çıkılmıştır. Resûlîler döneminde yaşamış Şafii-Eşari bir alim olan İbnü’l-Ehdel (779-855/1377-1451), bu geleneğin örneklerinden birini vermiştir. Keşfü’l-Gıtâ adlı eserinde Eşarilik özelinde Ehl-i Sünnet akaidini ortaya koymuştur. Haşviyye, Hulûliyye, İttihâdiyye ile birlikte İbn Arabi ve taraftarlarına karşı çıkmıştır. Bu çalışmada; İbnü’l-Ehdel’in yaşadığı dönem, temel görüşleri, yaşadığı dönemde yaygın olan mezhebi ve tasavvufi gruplara yönelik eleştirileri ele alınmıştır. 

Yazar: HATİCE KULUÇ
Tür: Yüksek Lisans
Üniversite: İstanbul Üniversitesi
Danışman: DOÇ. DR. ADEM ARIKAN
Yayın Yeri: İstanbul
Tarih: 2022
Sayfa: 149
URL: https://tez.yok.gov.tr
15 Ocak 2023