Türkiye’de bazı zevatın kendi tavırlarını isimlendirdikleri “tarihselcilik” ile onların tavırları arasında bir örtüşme olup olmadığı; tarihselci olduklarını iddia edenlerin gerçekten tarihselci olup olmadıkları; eğer hakikaten tarihselci değillerse, tavırlarının neye denk düştüğünü müzakere etmek gerekmektedir.
Bu hususta tarihselci olduğunu iddia edenlerin temel referanslarından birini teşkil eden Fazlurrahman’ın yaklaşımının yakından tahlil edilmesi, bize, Fazlurrahman’ın herhangi bir yöntem teklif etmeden, seçmeci bir şekilde ayetler ile irtibat kuran; bu irtibatta da mevcut batı kültürünün yükselen değerlerini esas alan; dolayısı ile batı modernitesini mutlaklaştırarak, Müslümanları bu cihetten dönüştürme gayretinde olması sebebi ile hakiki manası ile modernist olmaktan çok, Batılılaş/tır/ma anlamına gelen modernleş/tir/me yönelişinin bir vasatı ve vasıtası olduğu; dolayısı ile onun tavrına “modernleşmeci/batıcı konformizm” demenin daha isabetli olduğudur.
Modernleşmeci/Batıcı konformizm ise bir düşünce hareketi olmaktan çok, düşünce eksikliği, yani düşünce-siz-lik olarak isimlendirmeyi hak etmektedir. Çünkü batıcı konformizm, düşünceyi batılılara bırakarak, onların hayatlarındaki bazı unsurları “standart/ evrensel” olarak görmek ve kendi zihnini ve hayatını buna uyarlamak demektir. Bu tavır asli manası ile “düşünce” olmaktan oldukça uzaktır; “uyarlanmak” bir düşünce olmaktan çok, ikinci elden bir siyaset; üst bir siyasete aracı olan pratik bir yöneliştir. Kısacası bir “siyasete alet” olmaktır.
Siyasete alet olanlar bu duruma, düşündükleri için değil, tam da düşüncede eksik kalmaları sebebi ile düşmektedirler.
Kısaca tarihselcilik, Türkiye’de ve İslam dünyasında bir düşünceyi değil, düşüncede eksik kalmayı ifade eder. Düşünce sorunlarla meşgul olmayı icap eder: Türk düşüncesinin bir sorunu olarak tarihselcilik, kendisini tarihselci olarak takdim edenler ve onların tutarsız söylemlerinde değil, daha çok çağdaşlaşma/modernleşme/ilericilik/aydınlanma vb. konformist söylemlerde ortaya çıktığı haliyle müzakere konusu olabilir.
Bildiride Batıya (yani Batılı devletlerin çıkarları çerçevesinde Türklere öngörülen yere) uyarlanmayı modernleşme/çağdaşlaşma olarak gören ve gösteren konformist tavır ele alınarak, esas itibariyle bu tavrın tarihselci olduğu ve bu haliyle de düşünce olmaktan çok, düşünce eksikliğini gösterdiği; dolayısı ile konformist siyasi bir program olarak görülmesinin isabetli olacağı üzerinde durulacaktır.
Bu haliyle bu tavır bir varlık-yokluk meselesi olarak Türk düşüncesinin günümüzde önde gelen sorunlarından birisidir
| Yazar: | Tahsin GÖRGÜN |
| Sempozyum Başlığı: | ULUSLARARASI ÇAĞDAŞ TÜRK DÜŞÜNCESİNDE DİNÎ İNANÇLAR ÇALIŞTAYI |
| Yer: | Bursa |
| Yayıncı: | Uludağ Üniversitesi |
| Tarih: | 30 EYLÜL – 1 EKİM 2022 |
| Sayfa: | |
| ISBN: | |
| URL: | https://bit.ly/3TtzS0d |
