Cüveynî’nin mu’tezile eleştirisi

Biz bu çalışmada İmâmü’l-Haremeyn el-Cüveynî’nin İslâm düşüncesindeki yerini ve kelâm ilmindeki konumunu, Mu’tezile’nin beş esası ile Eş’arî’nin kelâm metodunu açıkladıktan sonra ma’dûm, şefaat, salâh, rü’yetullah ve ahvâl kavramlarının mahiyetlerini, İslâm mezheplerinin akılcı kanadı olan Mu’tezile’nin bu kavramlara yüklediği anlamları, bu konulara eserlerinde geniş bir şekilde yer veren Cüveynî’nin bakışını ve Mu’tezile’ye yönelttiği eleştirileri incelemeye çalıştık. Bu kavramların anlam ve mahiyetine ilişkin farklı görüşler itikâdî mezheplerce farklılık arzetmekte ve günümüze kadar geçerliliğini korumaktadır. Kelâmî meselelerin çoğunda Eş’arî düşüncesini takip eden Cüveynî, ilâhî sıfatların yorumu, âlemin sonradan oluşunun ispatı ile Allah-âlem münasebeti gibi pek çok konuda farklı düşünceler ortaya koymuştur. İslâm düşünce tarihinde önemli yeri olan Cüveynî, genel anlamda fâil-i muhtâr ilâh anlayışını kabul etmiş, akıl-nakil ilişkisinde nasların literal anlamının geçerli olacağını benimsemiş ve te’vile uygun olmayan âyet ve mütevâtir hadisleri yorumlamayı da uygun görmemiştir.

Yazar: MEHMET TEKELİ
Tür: Yüksek Lisans
Üniversite: Aksaray Üniversitesi
Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN KAHRAMAN
Yayın Yeri: Aksaray
Tarih: 2021
Sayfa: 113
URL: https://tez.yok.gov.tr
23 Ekim 2022