İslâm dininin insanlığa getirdiği en önemli prensibi Allah’ın birliği (tevhîd) ilkesidir. Zira islâm dininden önceki dinlerde de tevhîd ilkesi ön planda olmasına rağmen zaman içinde bu temel inanç zedelenmiş ve teslîs gibi bazı bâtıl inançlarla karıştırılmaya başlanmıştı. İslâm’a göre âlem yaratılmıştır ve bu âlemin bir var edicisi vardır. Bu çalışma âlemin yaratıcısının çok değil tek olduğunu hem nakli deliller çerçevesinde hem de akli deliller açısından incelemeye çalışacaktır. Dolayısıyla İslâm kelâmcıları, Allah’ın bir ve tek olduğunu ispat ederken “burhân-ı temânu” delilini kullanmışlardır. Ebu’l-Mu’în en-Nesefî’de Allah Teâlâ’nın vahdâniyetini ispat ederken “burhân-ı temânu” delilini kullanmıştır. Burhân-ı Temânu’; mani ve engel olmak, karşılıklı olarak birilerini bir şeyden men etmek gibi anlamlara gelmektedir. Allah’ın birliğini burhân-ı temânu’ delili ile anlatan başlıca kelâmcılar İmâmü’l-Harameyn el-Cüveynî ve Ebu’l-Mu’în en-Nesefî’dir. Ehl’i-sünnet âlimleri bu konuda hemfikirdirler. Bunun aksine Mu’tezile burhân-ı temânu delilini Allah’ı anlatım konusunda kesinlik derecesinde görmemektedir. Bazı İslâm kelâmcıları bunu istidlâli ve akli derecede değil, iknaî olarak görmüşlerdir.
| Yazar: | ULKHAN KOJAEV |
| Tür: | Yüksek Lisans |
| Üniversite: | Bursa Uludağ Üniversitesi |
| Danışman: | PROF. DR. TEVFİK YÜCEDOĞRU |
| Yayın Yeri: | Bursa |
| Tarih: | 2022 |
| Sayfa: | 110 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
