Muhammed b. Kerrâm, zühd hayatıyla tanınmakla birlikte ilim tahsilinden geri durmamış ve bu uğurda pek çok şehir dolaşmıştır. Horasan’ın önemli ilim merkezleri olan Nîşâbur, Belh, Herat gibi şehirlerde dönemin önde gelen Mürciî âlimlerden dersler almıştır. Görüşlerinin halk nazarında itibar görmesinde zâhid kişiliği kadar etkili vaaz sunumunun da rolü olmuştur. Ancak görüşlerinin sistemli hale getirilmesi ve farklı bir ekol kurucusu olarak kabul görmesi vefatı sonrasında olmuştur. Samaniler ile Gazneliler’in kısmî de olsa siyasî desteğini kazanmış olan Kerrâmiyye ekolü, bu siyasî destek sayesinde dinî, siyasî ve sosyal alanda bölgeyi etkilemiştir. Onlar, Şia başta olmak üzere birçok dinî-toplumsal grupla ilmî münazaralar yapmışlardır. İbn Kerrâm’ın müntesipleri ilerleyen süreçte tasavvuf, fıkıh ve kelâm gibi ilim dallarında kendilerine has görüşleri ile farkındalık oluşturmuşlardır. Kerrâmiyye ekolü daha çok îmân konusundaki görüşüyle dikkatleri çekse de Allah’ın sıfatları, ilim, nübüvvet, imâmet, rızık ve kabir halleri gibi konularda görüş dile getirmiştir. Onların bu konulardaki düşüncelerinin neredeyse tamamı eserleri günümüze ulaşmadığından kendilerine muhalif olan grupların eserlerinde yer almaktadır. Farklı ekollerce Mürciî, Hâricî olarak tanımlanan Kerrâmiyye, Hanefî-Mâtürîdî gelenekte sıfatlar konusundaki tecsîmi çağrıştıran görüşlerinden dolayı genel olarak MücessimeMüşebbihe şeklinde değerlendirilmiştir. Hanefî-Mâtürîdî geleneğinin önemli simalarından olan Ebü’l-Mu‘în en-Nesefî de Kerrâmiyye’yi farklı bir ekol olarak değerlendirmiş, görüşlerini sistematik bir şekilde ele alarak aklî ve naklî delillerle çürütmeye çalışmıştır.
| Yazar: | Mehmet TÖZLUYURT |
| Yayın: | Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi |
| Cilt: | 14 |
| Sayı: | 76 |
| Sayfa: | 813-824 |
| Tarih: | 2021 |
| DOI: | |
| ISSN: | 1307-9581 |
| URL: | https://www.sosyalarastirmalar.com/ |
