Makalenin konusu, Seyyid Şerîf el-Cürcânî’nin Şerhu’l-Mevâkıfı’na yansıyan eleştiri dilidir. Makale-de kelâm ilmindeki muhalefet ve eleştiri dilinin, ilmi seçkincilik tarafından çevrelendiği incelenmekte-dir. Bu inceleme, Cürcânî’nin filozoflara ve Ehl-i Sünnet kelamcılarına yönelttiği bazı eleştirilerinin içeriğinden hareketle gerçekleştirilmektedir. Sünnî kelâmın en önemli metinlerinden sayılan Şerhu’l-Mevâkıf daha önce bu açıdan ele alınmamıştır. Makalede öncelikle Cürcânî’nin eleştirileri betimsel ana-lizle ele alınmıştır. Bu eleştirilerin derinliklerine ulaşmak adına, eleştirilen muhataplar tespit edilmiş ve karşılaştırmalara yer verilmiştir. Böylece Cürcânî’nin ismen zikretmediği ancak eleştirisine muhatap olan âlimler de tespit edilebilmiş ve konu daha gerçekçi bir zeminde tartışılmıştır. Cürcânî’nin eserinin tamamının incelenmesi makale boyutunda mümkün olmayacaktır. Bu sebeple makale, Cürcânî’nin eleş-tirisindeki değişkenliği gösterebilmek adına en dikkat çekici olan ifadelerinin yer aldığı bir konu üzerin-de yoğunlaşmaktadır. Bunun için makalede Cürcânî’ye göre kelâm ilminin başka bir ilimden ilke alıp almaması konusu tercih edilmiştir. Bu konu özelinde Cürcânî’nin filozoflara ve Ehl-i sünnet kelamcıla-rına uzanan eleştirilerindeki değişken üslup tartışılmıştır. Cürcânî’nin aynı ilkesel gerekçeye rağmen ‘Urmevî ve Teftâzânî’ye yönelik eleştirileri arasında niteliksel anlamda büyük fark olduğu tespit edilmiş-tir. Bu fark tahlil edilmediğinde Cürcânî’nin felsefe ve filozof muhalefetinde kategorik hareket ettiği izlenimi uyanmaktadır. Bu sebeple makale, Cürcânî’nin hakaret içerikli eleştirisinden hareketle felsefe eleştirisini mahiyet açısından da tartışmaya açmıştır. Netice itibariyle hakarete varan ifadesine rağmen Cürcânî’nin kategorik anlamda felsefe ve filozof eleştirisinde bulunmadığının düşünülebileceğine dikkat çekilmiştir.
| Yazar: | Yunus Öztürk |
| Yayın: | İslâmî Araştırmalar Dergisi |
| Cilt: | 32 |
| Sayı: | 2 |
| Sayfa: | 517-531 |
| Tarih: | 2021 |
| DOI: | |
| ISSN: | 1304-6810 |
| URL: | https://www.islamiarastirmalar.com/magazine/tr-felsefe-elestirisinde-degisken-dil-curcn-ozelinde-elestirel-bir-analiz-1093.html?page=archive |
