Modernleşme tecrübesi, diğer toplumlarda olduğu gibi İslam toplumlarında da klasik dönemin açıklama gücünü bilgi dağarcığı ve bilimler külliyatını uzun zamana yayılan bir süreç ya tamamen etkisizleştirdi ya da etkisini olabildiğince sınırlı bir alana hapsetti. Doğal olarak bu süreçte özelde dinî düşünce genelde dinî kabuller, eski dünyadaki konumuna yitirdi. Fakat bu genel vaziyetin özellikle özgürlük, eşitlik ve bu iki değerle irtibatlı şekilde yaşam tarzı ve rejim türü olarak demokrasinin etkisinin daha güçlü olduğu toplumlarda yaşam tarzını derinden etkilediği görülmektedir. Türkiye özelinde bu durumun bilhassa doksanların başından itibaren artan bir ivmeyle bireysel ve toplumsal hayatı dönüştürdüğü söylenebilir. Öyle ki son yirmi yılda kuşaklar arasındaki değer aktarımı muhtemelen Türkiye tarihindeki en zayıf dönemine şahitlik etmektedir. Nispetsiz ve yönetilemez şekilde artan şehirleşme, öğrenim düzeyiyle irtibatlı şekilde çalışan nüfusun demografisinin değişmesi, nihayet iletişim ve bilişim teknolojisinin gelişmesiyle mekansız irtibat türlerinin yaygınlaşması, bireysel ve toplumsal ilişki türlerinin tamamını etkiledi ve pek çoğunu da kökten bir şekilde dönüştürdü. Geldiğimiz noktada bir yandan değer değişimi diğer yandan İslam medeniyetiyle irtibat becerisini kazanmayı mümkün kılan vasatların artması, dinî düşüncenin son iki yüzyıldaki odak noktasını, genelde siyasî olandan özelde de rejim sorununun tarihsel anlatıların yeniden kavramasına kaydırdı. Fakat bu durum, hem dinî yaşantıda krize hem de eski ve yeni arasında sıkışmış dinî düşüncede bir sorun kargaşası yol açtı. Geldiğimiz noktada ivedilikle üzerinde durulması şey, sorun önceliklerini belirlenmesi ve dinî yaşantıyı inşa eden temel değer ve ilkelerin bireysel ve toplumsal hayatı düzenleyici kabiliyetinin tahlilidir. Bu amaçla tebliğde bir tahlil denemesi yapılacaktır.
Yazar: | Ömer TÜRKER |
Sempozyum Başlığı: | ULUSLARARASI ÇAĞDAŞ TÜRK DÜŞÜNCESİNDE DİNÎ İNANÇLAR ÇALIŞTAYI |
Yer: | Bursa |
Yayıncı: | Uludağ Üniversitesi |
Tarih: | 30 EYLÜL – 1 EKİM 2022 |
Sayfa: | |
ISBN: | |
URL: | https://bit.ly/3TtzS0d |