İslam düşüncesinde iman kavramı, tarih boyunca gerek İslam kelâmcıların, gerekse felsefecilerin üzerinde önemle durduğu bir konu olmuştur. Bunun pek çok sebebinden bahsedilebilir, fakat iman kavramının soyut bir mânâyı ifade etmesi ve rasyonalist bir bakış açısına göre pek itibar görmemesi, öte yandan Müslümanların ve diğer bazı din mensuplarının bu kavrama önem atfedip, onu kutsal bir varlığa isnâd etmeleri konunun önemini artırmıştır. Rasyonel ve teslimiyet kavramları arasında bir tartışma meselesi olan iman düşüncesini açıklamak elbette öncelikle dinin görevidir. Fakat Allah’a inanmayan kimselerin, O’nun göndermiş olduğu vahiyler neticesinde şekillenmiş olan bir dine, bu dinin benimsediği düşüncelere ve en önemlisi Allah’a teslim olması muhaldir. Durum böyle olunca, Allah’ın varlığını ispat etmenin vahiyden ziyade, nazarî bilgi ile olabileceği gerçeği karşımıza çıkmaktadır. Diğer bir deyişle Allah’ın ontolojik anlamda mevcudiyetini kanıtlamanın en önemli ve birincil kaynağı akıldır denebilir. Bir insan Allah’ın varlığına iman ettikten sonra, mutlaka O’nun gönderdiği dinin diğer unsurlarına da iman edecektir. Zîrâ doğruluğuna ve dürüstlüğüne inandığımız bir insanın sözlerine de inanmamız kaçınılmazdır. Bu sebepten dolayı iman mefhumu içerisinde “Allah’a İman “ ayrı bir önem arz etmektedir. Bizim de bu çalışmasından gayemiz, İmam Mâtüridî (öl. 333/944)’nin Allah’ın varlığını, nazarî bilgi (akıl) ile ispat etme noktasındaki düşüncelerini sunmak ve bu konuda aklın rolünün ne kadar önemli olduğunu vurgulamaktır. Ayrıca Mâtüridî düşüncesindeki diğer âlimlerin de konuya ilişkin düşüncelerini ortaya koymak suretiyle, konuyu Mâtüridî geleneği içerisinde incelemeyi amaçladık.
| Yazar: | Mikail İpek |
| Yayın: | Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| Cilt: | 14 |
| Sayı: | 2 |
| Sayfa: | 249 – 264 |
| Tarih: | 2021 |
| DOI: | 10.46790/erzisosbil.933464 |
| ISSN: | 2148-9289 |
| URL: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/erzisosbil/issue/66346/933464 |
