İmam Mâtürîdî’nin Ahlâk Düşüncesinde Ahlakın Kaynağı Olarak İnsan Tabiatı

İslam düşüncesinde tabiat kavramı önemli bir işleve sahiptir. Özellikle ahlâkla ilgili konularda tabiat kavramı insana ait birtakım özellikleri ifade eder. Bu özellikler insana ait değişmeyen kalıcı bir yapıyı ya da yaratılıştan gelen değişmesi mümkün olan hususları anlatır. Tabiat, kimi düşünürlerce mizaç veya fıtrat kavramlarıyla eş değer görülmüştür. Mizaç kavramını temel alan bakış açılarının daha çok insanda var olduğu kabul edilen bazı unsurlara vurgu yaptığını söyleyebiliriz. İnsanın yaratılışında bulunduğu kabul edilen bu unsurların varlığını kabul etmek ise insanın ahlâkî varlığı konusunda sorunlara neden olmaktadır. Fıtrat kavramının ise tabiat kavramıyla eş anlamlı olduğu düşünülmüştür. Bu makalede İmam Mâtürîdî’nin (öl. 333/944) ahlâk anlayışında mühim bir role sahip olan tabiat kavramının anlamı ve mahiyeti incelenecektir. Böylece onun insan tabiatı anlayışı ve bu anlayışa bağlı olarak ortaya koyduğu insan düşüncesinde, insanın ahlâkîliğini nasıl değerlendirdiği belirlenecektir. Mâtürîdî’nin ifadelerinde tabiat kavramının mizaç ve fıtrattan farklılığı ortaya konmaya çalışılacaktır. Ayrıca ahlâka kaynaklık etmesi bakımından tabiatın konumu ele alınacaktır.

Yazar:Nimet ATEŞ
Yayın:Din ve Felsefe Araştırmaları
Cilt:4
Sayı:7
Sayfa:5 – 32
Tarih:2021
DOI:
ISSN:2667-6583
URL:https://dergipark.org.tr/tr/pub/udfad/issue/63445/876568