İslam Mezhepleri Tarihi açısından İbn Mâce’nin Mukaddime’si

İslam düşünce tarihinde III/IX. asır fırkalar arası rekabetin zirveye ulaştığı bir zaman dilimidir. Bu dönemde mihne olayları sonrası siyasi erki arkasına alan Ehl-i hadis diğer fırkalara tasnif ettiği hadis eserleriyle üstünlük kurmuştur. Telif edilen hadis kitapları açısından altın çağ olarak değerlendirilen bu asırda, Ehl-i hadisin etkinliğinin ve faaliyetlerinin merkezinde yer alan hadis çalışmalarının, nasıl bir seyir takip ettiği, hangi ortam ve şartlarda yazıldığı son derece önemlidir. Zira Kur’ân’dan sonra İslam’ın ikinci kaynağı konumunda olan hadislerin Ehl-i hadis perspektifince tasnif edildiği gözlerden uzak tutulmaması gereken bir husustur. Bu açıdan genellikle Kütüb-i Sitte içerisinde mütalaa edilen İbn Mâce’nin Sünen’i, Ehl-i hadisin mezhep anlayışını yansıtan önemli eserlerdendir. İbn Mâce, III/IX. asırda yaşamış ve Ehl-i hadisin mezhep anlayışını benimsemiş muhaddis kimliğiyle şöhret bulmuş bir şahsiyettir. O, yazdığı Sünen isimli hadis eserini Ehl-i re’ye tepki olarak fıkhın konularına göre tasnif etmenin yanında, eserinin başında yer verdiği mukaddimesi ile diğer tüm muhalif gruplara da itikadi konularda hadislerle cevap vermeye çalışmıştır. Araştırmamız onun eserinin mukaddimesinden yola çıkarak III/IX. asrın siyasi, dini, sosyal, kültürel ve ekonomik olaylarının hadis tasnifine etkisini ve Ehl-i hadisin bu asırda müfritleşen seyrini ele almaya çalışmaktadır.

Yazar: İSA ÇUBUKCU
Tür: Yüksek Lisans
Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
Danışman: PROF. DR. M. SAFFET SARIKAYA
Yayın Yeri: Isparta
Tarih: 2021
Sayfa: 118
URL: https://tez.yok.gov.tr
23 Ekim 2022