İslam siyaset düşüncesinin ve literatürünün zengin olmadığı ve kısır bir karaktere sahip olduğu şeklinde eleştiriler dile getirilmektedir. Her ne kadar kısıtlı miktarda siyaset metinleri var olsa da Müslüman geleneğinde siyaset paradigmasına dair yeni arayışların/çalışmaların yapıldığı da bilinmektedir. Esasında özgün siyasi projeler/metinler geliştirebilmek için üzerinde bulunduğumuz geleneğin birikiminin doğru bir şekilde değerlendirilmesi ve eleştirisinin yapılması gerekmektedir. Ondan sonraki süreçte yeni ve çağdaş ihtiyaçlara cevap vermeye kabiliyetli çalışmalar yapılabilecektir. Müslüman geleneğinde iz bırakan önemli siyaset düşünürlerinin ve telif ettikleri metinlerin bu bakış açısıyla yeniden ele alınmaları yerinde bir tutum olacaktır. Bu bağlamda Türk kültüründe yetişen Necmeddin Tarsûsî İslam siyaset literatüründe önemli referanslardan birisidir. Yazarların kaleme aldıkları eserler dönemin sadece siyasal anlayışlarını değil, aynı zamanda dönemin kültürel, entelektüel ve düşünsel atmosferini de yansıtmaktadır. Yazarın bu konuda ele alacağımız eseri Tuḥfetü’t-Türk fîmâ yecibü en yuʿmele fi’l-mülk adlı eseridir. Müellif eserinde öncelikle devlet başkanlığı için Kureyşîliğin şart olmadığını ve Türkler’in devlet yönetimi konusundaki ehliyet ve liyakatini ortaya koymaya çalışmakta, devlet idaresinde Hanefî mezhebinin o zamana kadar siyasî alanda daha çok tercih edilen Şâfiî mezhebine göre daha uygun olduğu fikrini iki mezhebin bazı fıkhî meselelerdeki yaklaşımlarını karşılaştırarak savunmaktadır. Eserde özellikle Türklerin hükümdarlığı hakkında hazırlanan bölümle, sultana isyan bölümleri dikkat çekmektedir. Düşüncelerinde zaman zaman mezhep taassubu dikkat çekmektedir. Belki dönemin yaygın tarihsel şartları bunu gerektirmektedir. Mesela Emevi camiine yönelik, Şafii kadının cami ile ilgili söz söyleme hakkının elinden alınmasından ve herhangi bir tasarrufta bulunmasını engellemekten söz etmektedir. Ayrıca yazarın kimi değerlendirmelerde öznel yargılarda bulunduğu görülmekte ve bazı kavramlar belirsiz kalmaktadır. Bu olumsuzluklara rağmen eser, sadece kendi dönemi bakımından değil, İslam siyaset düşüncesinin seyrini anlamak bakımından da önemli bir metin/belge niteliğindedir.
| Yazar: | Muhammet Aydın |
| Sempozyum Başlığı: | Selçuk 5. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi |
| Yer: | Konya |
| Yayıncı: | UBAK |
| Tarih: | 11-12 Aralık 2021 |
| Sayfa: | 62-63 |
| ISBN: | 978-625-7341-76-9 |
| URL: | https://www.selcukkongresi.org/_files/ugd/7cf5ba_06220f10be9a4020b7a75fc4e23cd66c.pdf |
