İnsan hayatında bir dini anlamak ve onu yorumlamak önem arz etmektedir, çünkü bu epistemolojik alanından çok bireyin ontolojik haline dokunur. İnsanların önemli bir kısmı fizik ve metafizik fenomenler ile ilgili inançlarını din âlimleri veya din görevlilerinin söylemlerinden ortaya çıkan teolojik anlamlara dayandırmaktadır. Osmanlı Devleti’nin Balkanları fethetmesi ile birlikte, bu topraklarda Fahreddin Razi’nin yorumuyla Hanefi-Mâtüridi kelâm mektebi yayılmıştır. O dönemlerden itibaren Kosova’da açılmış olan medreselerde yetişen âlim ve imamlar toplumun hem dini inanç ile ilgili gerekli yorumları hem de sosyal hayatın düzenlenmesi için gerekli hassasiyeti göstermişlerdir. Osmanlı İmparatorluğu genelinde olduğu gibi Kosova medreselerinde de aynı konular işlenmiş ve aynı kitaplar okutulmuş ve sonuç olarak, Osmanlı İmparatorluğu genelinde olduğu gibi Kosova’da da benzer bir dini yorum bulunmaktaydı. Osmanlı medrese eğitim sistemi, Kosova’nın da bulunduğu eski Yugoslavya ve Arnavutluk’ta komünist sistemlerin kurulmasına kadar hayatına devam etmiştir. Ancak Komünist rejimi, dine karşı bir eğitim sistemi üreterek İslam dininin düşman dini ve kültürü olduğunu ilan etti. Böylece Osmanlı-Türk ilahiyat eğitimi ile bağlar koparılmış oldu ve Kosova Müslümanlarında bir teolojik boşluk ortaya çıkmış oldu. 1980’den sonra bu boşlukları doldurmak isteyenler geleneksel Arnavut İslam kültüründen çok daha farklı bir kültür olan Arap ülkelerine gitmeye başladılar. Bunun sonucunda Arap ülkelerinde eğitim gören bazı Kosovalı ilahiyatçılar, Selefi-Hanbeli ekolüne dayanan ve toplum için farklı olan bir dinî anlayış ve söylem ortaya koydular. Bu çalışmada, Selefi din adamlarının Osmanlı ilahiyat ekolüne karşı yapmış olduğu savaşı ve Kosova’da İslam dininin yorum ve söyleminde nasıl bir dönüşüm geçirdiğini tespit etmek hedeflenmektedir. Ayrıca Kosovalı Müslümanların dini inanç ve sosyal hayattaki değişimlerine de ışık tutacağı kanaatindeyim.
| Yazar: | Abdulla Rexhepi |
| Sempozyum Başlığı: | Tarih Boyunca Rumeli Coğrafyasında İlim, İrfan ve Hikmet Uluslararası Sempozyumu |
| Yer: | Kırklareli |
| Yayıncı: | Kırklareli Üniversitesi |
| Tarih: | 14-15 Mayıs 2022 |
| Sayfa: | 10 |
| ISBN: | |
| URL: | https://rumelimirhus.klu.edu.tr |
