Bu çalışmada, Lütfî Paşa’nın Osmanlıca telif edilmiş Risâle-i Fırak-i Dâlle adlı eserinin tahkik ve tahlîli yapılmıştır. Hz. Peygamber’in “73 Fırka hadisi” diye bilinen rivayet bağlamında Müslümanlar tarih boyunca fırkalaşma ve mezhepleşme olgusuyla karşı karşıya kalmıştır. Her devrin anlayış ve zihin dünyası farklılık arz ettiği için fırkalar da dinamik bir yapıya sahip olmuştur. Ana gövdeleri sabit kalmış, ancak aşağıya doğru indikçe değişimlere uğramıştır. Bu durumlar her dönemin fırak, makalât ve milel nihal eserlerine yansımıştır. Lütfî Paşa da kendi döneminde gelişen bu meselelere dair bir risale kaleme alarak ana akımları zikretmiş ardından bu akımların tali kollarına yer vermiştir. Lütfî Paşa’nın fırka tasnifi ve onlara bakış açısı, başta eserin üslubu olmak üzere diğer telif ettiği eserleri incelenerek bu meselede kanaati tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma risalenin tahkik ve tahlilinin yanı sıra klasik mezhepler tarihi kaynakları taranarak fırkalarla ilgili bilgiler genişletilmiştir. Bu bilgiler çerçevesinde Ehli Sünnet kelamcılarının görüşleriyle kıyaslanmıştır. 73 fırka hadis rivayeti üzerinde durulması ayrıca önemli görülmüştür. Nitekim hadis, tarih boyunca Cerh-Ta’dil yönüyle kritik edilip sıhhatinin ortaya konulmasından ziyade dönemsel olarak İslam düşünce tarihine yön vermesiyle gündemde kalmış ve öne çıkmış bir rivayettir. Bu bağlamda rivayetin sıhhatini hadis ilmi sınırları içerisinde tartışmak yerine rivayeti mana bakımından sağlam bir zemine oturtabilmek için Hz. Peygamber’in kullandığı kavramlar üzerinden bir değerlendirmesi yapılmıştır.
| Yazar: | ABDULLAH SAMET DANIŞ |
| Tür: | Yüksek Lisans |
| Üniversite: | Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi |
| Danışman: | PROF. DR. RECEP ARDOĞAN |
| Yayın Yeri: | Kahramanmaraş |
| Tarih: | 2021 |
| Sayfa: | 111 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
