Modern Dönem Şiî Düşüncesinde Bir Kimlik İnşası Olarak Erbaîn Yürüyüşü

Dinler ve mezhepler, aidiyet duygularının korunması ve gelecek nesillere aktarılması için geçmişin her an yeniden yaratılmasını sağlarlar. Bunun en önemli araçlarından birisi de dini ritüeller aracılığıyla yerine getirilmektedir. Şiîlik, ritüele dayalı dindarlığın en yaygın olarak görüldüğü düşünce ekollerinden birisidir. Şiîliğin siyasî bir hareketten teolojik bir evreye geçişinde ve mezhebi aidiyetlerin kazandırılmasında Kerbelâ hadisesi oldukça önemli bir rol oynamıştır. Şiî gelenekte, Hz. Hüseyin’in ölümünün kırkıncı günü olarak özel bir anlama kavuşan Erbaîn ziyareti ve yürüyüşü, Şiîliğin toplumsal alana nüfuz edip sistemleşmesinde önemli bir işlev üstlenmiştir. Başlangıçta daha çok Iraklılar tarafından yerel bir görünüm arz eden Erbaîn yürüyüşü son dönemlerde uluslararası boyuta ulaşan bir etkinliğe dönüşmüştür. Dünyanın çeşitli bölgelerinden gelen ziyaretçiler Necef ile Kerbelâ şehirleri arasındaki yaklaşık seksen kilometrelik yolu birkaç günde yürüyerek kat etmekte, bu yürüyüş sırasında gerçekleştirilen çeşitli etkinliklerle sosyal kimliğin oluşmasına katkıda bulunmaktadırlar. Bu etkinliğin sosyal ve dinî yönünün yanında İran tarafından hem diğer Şiîlere hem de bölgedeki ülkelere karşı kullanabilecek siyasî bir boyut kazanmasını da beraberinde getirmiştir. Bu etkinliğin önümüzdeki dönemlerde daha da vurgulanarak Şiî kimliğinin ikamesinde kullanılacağı görünmektedir. Çalışmamız, daha önce dile üzerinde çok fazla durulmayan bu etkinliği disiplinler arası boyutta inceleyerek alana katkı sunmayı hedeflemektedir.

Yazar:Habip DEMİR
Yayın:Şarkiyat
Cilt:13
Sayı:1
Sayfa:169 – 186
Tarih:2021
DOI:10.26791/sarkiat.876043
ISSN:1308-9633
URL:https://dergipark.org.tr/tr/pub/sarkiat/issue/62372/876043