Çağdaş İslâm düşüncesi olarak ortaya çıkan akım İslâm dünyasının son iki yüz yıllık gerilemesiyle, modern dünyaya karşı rekabet girişiminin sonucunda ortaya çıkan bir olgudur. Aynı zamanda bu çaba, İslâm düşüncesinin tarih içerisinde geçirdiği evrelerle ve noksanlarıyla olan bir yüzleşmedir. Birçok çağdaş İslâm düşünürü bu çalışmanın bir neferi olarak gayret sergilemişlerdir. Câbirî de geçmişe eleştirel bakabilen, gelecek için çözüm önerileri sunan, çağdaş İslâm düşünürlerinden biridir. Bu çalışmada çağdaş İslâm düşüncesinde önemli bir yere sahip olan Muhammed Âbid el-Câbirî’nin hayatı, eserleri, düşünce dünyası ve kelâmî konulara karşı yaklaşımlarının bir kritiği amaçlanmaktadır. Çağdaş İslâm düşüncesinde fikirleriyle ve çözüm önerileriyle ön plana çıkan Câbirî, kendisinden sonra gelen birçok düşünürü de etkilemiştir. Câbirî İslâm dünyasının gerileme sebeplerine kayıtsız kalamayan, bu gerilemenin sebeplerini eleştirel bir bakışla ele alan, bizimiçin değerli bir düşünürdür. Yapmış olduğu eleştirileri din-siyaset ilişkisi bağlamında ele almaktadır. Câbirî, eleştirel düşünce sisteminde tarihsel analizlere yer vermektedir. Onun genel anlamda “İslâm düşüncesi” yerine “Arap düşüncesi”, “Arap siyasal aklı” ifadelerini kullandığını görmekteyiz. Yaptığımız çalışmada biz de Câbirî’nin kullandığı ifadeleri koruyarak onun ifadelerini kullanacağız. Çalışmamız iki ana bölümden oluşacaktır. Birinci bölümde Câbirî ve düşünce dünyası başlığı altında Câbirî’nin hayatı, eserleri ve düşünce dünyası hakkında genel bilgiler vermek sûretiyle tamamlayacağız. İkinci bölümde Câbirî’nin değinmiş olduğu kelâmî meselelere ve düşüncelerini dayandırdığı delillere yer vereceğiz. Câbirî çok yönlü bir düşünce adamıdır. Felsefe, tefsir, kelâm, belagat, tasavvuf, siyaset alanlarına hâkimdir. Eserlerinin içeriği bize bu konuda ışık tutmaktadır. Hayatına birçok önemli eseri sığdırmış olan merhum, “Arap Aklının Eleştirisi” başlığı altında dört başyapıt olan eser vermiştir. Aynı zamanda hayatının son dönemlerinde tefsir yazarak Kur’ân’a olan hâkimiyetini bizlere göstermiştir. Onun hayatını araştırırken, döneminin Mağrip coğrafyasında da etkili olan siyasal ve kültürel meselelere de hâkim olma imkânı buluyoruz.
| Yazar: | ONUR ÇAKICI |
| Tür: | Yüksek Lisans |
| Üniversite: | Ordu Üniversitesi |
| Danışman: | PROF. DR. MEHMET KENAN ŞAHİN |
| Yayın Yeri: | Ordu |
| Tarih: | 2021 |
| Sayfa: | 93 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
