Mu’tezile’de Allah-insan ilişkisi: Kâdî Abdülcebbâr örneği

Bu çalışmada, son dönem Mu’tezilesi’nin en meşhur ve en velûd mütekellimi olan Kâdî Abdülcebbâr örneği üzerinden onun Mu’tezilî düşünce sisteminde Allah-insan ilişkisini ele alışının temel dinamikleri tespit edilmiş ve değerlendirilmeye tabii tutulmuştur. Ayrıca onun Allah-insan ilişkisine yaklaşımından hareketle, Mu’tezile’nin düşünce yapısı daha yakından incelenip, bu mezhep hakkında daha tutarlı, bilimsel ve sağlam bir bakış elde etmek amaçlanmıştır. Araştırmamızda “Allah, insan ve Allah-insan ilişkisi” bağlamında değerlendirilen temel kelâmî kavramlar üzerinde durulmuştur. Çalışmamız giriş dahil dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmamızın problem durumuna, amacına, önemine, kapsam ve sınırlılıklarına, yöntemine, kaynaklarına ve Allah-insan ilişkisi bağlamında teolojik-antropoloji başlıklarına yer verilmiştir. İkinci bölümde Kâdî Abdülcebbâr’ın Allah tasavvuru kapsamında ele aldığımız sıfatlar meselesi, ahval teorisi, Allahın fiilleri, yaratma, gayelilik, adâlet ve hikmet gibi konular irdelenmiştir. Üçüncü bölümde onun insan anlayışı bağlamında insanın tabiatından, mâhiyetinden ve varlık koşulları kapsamında onun kabiliyetlerinden söz edilmiştir. Son olarak dördüncü bölümde ise bu iki varlık alanı arasındaki ilişkiden bahsedilmiştir. Bu kapsamda da Allah ile insan arasındaki ilişkinin ahlakî, toplumsal, doğal ve ferdî boyutları gözler önüne serilmiştir.

Yazar: ADEM ERTUNÇ
Tür: Yüksek Lisans
Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Danışman: PROF. DR. FETHİ KERİM KAZANÇ
Yayın Yeri: Samsun
Tarih: 2022
Sayfa: 137
URL: https://tez.yok.gov.tr
15 Ocak 2023