Nazar ve Nazarlık Meselesinin Kelâmî Açıdan Tahlili

Nazar ve nazarlık olgusu insanlık tarihi kadar eskidir. Bu olgu ilkel toplumlardan medeni toplumlara, pagan kültürün hâkim olduğu kültürlerden vahyin şekillendirdiği kültüre mensup milletlere kadar hemen her zamanda ve her toplumda var olagelmiştir. Bu gerçeği yazılı ve sözlü kültürün yanı sıra nazardan korunma amacıyla yaygın olarak kullanılan simgelerden de anlamak mümkündür. Söz konusu simgelerin kullanılmasındaki en büyük amaç hiç şüphesiz kem gözlerden sakınmaya yöneliktir. Ne var ki bu durum İslam itikadı açısından bazı problemleri de beraberinde getirmektedir. Zira bilindiği üzere İslam’ın en büyük gayesi Tevhidi insanların zihnine ve hayatına yerleştirmektir. Nazarlık adı verilen objelere atfedilen anlamda ise Allah’ın kâinatta yegâne müessir ve kudret sahibi olduğu akidesini sarsan bir yaklaşım vardır. Her kullanıcı için aynı olmasa da özellikle bilinçsiz kullanımlarda bu tür bir sıkıntının varlığı göz ardı edilemez. Bu çalışmada konuyla ilgili İslam Mezheplerinin yaklaşımı ele alınacaktır. Konu doğrudan kelama dair bir konu olmadığı için kelam kitaplarına referans yapmak güçtür. Ancak kelamcı kimliği olan müfessirlerin ilgili âyetler çerçevesinde yaptıkları açıklamalar aynı zamanda ait oldukları mezheplerin görüşlerini yansıtması açısından değerlidir. Bu çerçevede Ehl-i sünnet’in iki ana kolundan Mâtürîdî ve Eş‘arî âlimlerin görüşleri üzerinden Ehl-i sünnet’in; Mu‘tezilî bilginlerin görüşleri üzerinden de Mu‘tezile’nin konuyla ilgili düşünceleri aktarılmaya çalışılmıştır. Ayrıca Şîa’nın ve Râzî’den aktarımla Felsefecilerin görüşlerine de yer verilmiştir. Çalışmanın sonunda ise nazar boncuğu ve benzeri objelerin kullanılmasının itikat açısından sorun teşkil edip etmediği tartışılmıştır

Yazar:Hilmi Kemal ALTUN
Sempozyum Başlığı:Uluslararası Din ve Medeniyet-I Sempozyumu (Din ve Sağlık)
Yer:Elazığ
Yayıncı:Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi
Tarih:2021
Sayfa:34
ISBN:978-605-73808-0-7
URL:https://islamvegenclik.beun.edu.tr/