Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Modernleşmenin Süreç Analizi

Tarihin hiçbir belirleyici ve dönüştürücü olayı, her ne olursa olsun anlık kararların yarattığı sonuçların toplamı olarak görülemez. Her değişim ve dönüşümün derin kökleri ve süreçleri vardır. Dolayısıyla Cumhuriyetin modernizasyonu için kullanılan “yukarıdan aşağıya modernleşme” kavramı bu anlamda tartışmaya açıktır. 1808’de II. Mahmut döneminde başlayan modernizasyon çalışmaları, Cumhuriyet’in ilanıyla sonuçlanan birçok dönüştürücü çabanın özünü içerir. Yeniden yapılanma (Tanzimat) fermanı, 1876 Anayasası ile nihayet anayasacılığa (Meşrutiyet) yol açmıştı. İttihad-ı Terakki (İttihat ve Terakki) ve Cumhuriyet döneminde yapılan benzer çalışmalar Mecelle’nin ve bazı uygulamaların doğmasına neden oldu. Tanzimat sonrası eğitim faaliyetleri Rönesans, Reform ve Aydınlanma’dan başlayarak Batı ile Osmanlı İmparatorluğu arasındaki boşluğu doldurmayı amaçlayan modernleşme sürecinin bir parçasıydı. Modernleşme için birçok girişim Cumhuriyet döneminden çok önce başlamış, bu süreç etkisini Cumhuriyet döneminde göstermiş ve halen devam etmektedir. Şimdiye kadar birçok kesin olay ve tartışma din ve eğitim kurumları etrafında dönmüştür.

Yazar: Şaban Ali DÜZGÜN
Yayın: Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Cilt: 19
Sayı: 19
Sayfa:17 – 36
Tarih: 2021
DOI: 10.51553/bozifder.889439
ISSN: 2458-9934
URL: https://dergipark.org.tr/tr/pub/bozifder/issue/63150/889439