Rabî’ b. Habîb (öl. 175/791), İbâdiyye mezhebinin erken dönem hadis âlimlerindendir. İbâdiyye mezhebinin günümüze ulaşan en eski hadis kitabı olan el-Câmiu’s-Sahîh adlı eser de ona aittir. O, bu eserinde inanç, ibadet, ahlak, muamelat, siyer vs. gibi pek çok konuyla alakalı bilgi ve rivayetlere yer vermiştir. Eserin üçüncü cildinde Allah’ın sıfatları, imanın mahiyeti, küfür, şirk, büyük günah işleyen kişinin durumu gibi itikadî tartışmalara yer verilmiştir. Rabî’ b. Habîb, muhalifleriyle girdiği itikadî konulara dair tartışmalarda görüşünü desteklemek amacıyla birçok ayet, hadis, sahabe ve tabiîn görüşlerine yer vermiştir. Rabî’ b. Habîb’in ilgili konularda takip ettiği metot bir yandan ilgili döneme ait ilmî tartışmaların, hadislerin anlaşılması ve yorumlanmasına etkisini ortaya koyarken öte yandan mezhep bağlılığının nassların yorum ve teviline etkisi hususuna da ışık tutmaktadır. Söz konusu tartışmalar, aynı zamanda Rabî’ b. Habib’in müntesibi olduğu İbâdiyye mezhebinin dinî nasslara bakışını ortaya koyması açısından da önem arz etmektedir. Bu bağlamda “Hâricîlerin dini metinleri genellikle sathi ve zahirî olarak anlamışlardır” şeklindeki genel kanaatin doğruluk derecesine de ışık tutacak olan bu çalışma, Rabî’ b. Habîb’in inanç ile alakalı hadislere yaklaşımına ışık tutacaktır. Ayrıca bu çalışmada Rabî’ b. Habîb’in eserinde tartıştığı konuların mahiyeti, delil olarak kullandığı rivayetlerin genel özellikleri ve söz konusu hadisleri değerlendirme usul ve metodolojisi ortaya konulacaktır.
| Yazar: | Ahmet Özdemir |
| Yayın: | JASSS (The Journal of Academic Social Science Studies) |
| Cilt: | 14 |
| Sayı: | 84 |
| Sayfa: | 347-363 |
| Tarih: | 2021 |
| DOI: | 10.29228/JASSS.50106 |
| ISSN: | 2148-4163 |
| URL: | https://jasstudies.com/ |
