Safevilerin Heterodoksi Tarihi Açısından Değerlendirilmesi

Erdebil Tekkesi Şeyh Safiyüddin Erdebili tarafından kurulmuştur. Kaynaklarda Sünni/Şafii olduğu belirtilir. Torunu Hoca Ali’nin Şeyhliği döneminde Şii temayüller görülmeye başlanmıştır. Şeyh Cüneyd çevresinde hoş görülmeyen inançları nedeniyle Erdebil’den kovulmuştur. Gittiği Anadolu’da II. Murat’tan yurt istemişse de reddedilmiştir. Akrabalığı bulunan Uzun Hasan’a savaşlarda yardımı nedeniyle düşüncelerini yaymak için fırsat bulmuştur. İnançları dönemin devlet yöneticileri tarafından kabul görmemiştir fakat geniş bir taraftar kitlesi edinmiştir. Siyasi ve sosyal durum siyasi emellerine hizmet etmiştir. O’nun siyasi emellerini kendileri için tehdit olarak algılayan yöneticiler bir yandan hükmettiği geniş halk kitleleri nedeniyle yeterince baskı yapamamıştır. Ölümü üzerine yerine geçen Şeyhler- özellikle Şah İsmail- siyasi amaçları aynen takip etmiştir. Öteden beri hedeflenen devlet kurma işini Şah İsmail başarmış ve elindeki gücü Sünni İran coğrafyasını Şiileştirmek için kullanmıştır. Fakat bu Şiilik Hz. Osman ve Hz Ali döneminde ortaya çıkan Şia ile büyük farklılıklara sahiptir. Şah İsmail’in ortaya koyduğu Şiilik Heterodoks inanışların mevcut olduğu bir Şiiliktir.

Yazar:Bahattin OLCAY
Yayın:Kadim Akademi SBD
Cilt:5
Sayı:2
Sayfa:1 – 24
Tarih:2021
DOI:
ISSN:2630-5941
URL:https://dergipark.org.tr/tr/pub/kadimsbd/issue/67315/948618