İslâm dininin inanç esaslarını temellendirip savunan kelâm ilmi, âlemin yaratılışı ve işleyişi konusunda nedenselliğin reddederek varlık ve fiillerin gerçek sebebi olarak Allah’ın yaratmasını koymuş ve böylece ilk evren modelini geliştirmiştir. II/VIII. ve III/IX. yüzyıllar arasında atom teorisi geliştirilerek standart bir evren düşüncesi oluşmaya başlamış ve etkin biçimde sürdürülmüştür. Âlemi anlamlandırmaya çalışan ve bir evren modeli oluşturan bir diğer disiplin ise İslâm filozoflarıdır. Kelâmcılar tarafından kabul gören cevher-araz teorisi farklı anlayışlarla da olsa tarihi süreç içerisinde kabul gören bir fizik sistemi haline gelmiştir. Bu çalışma Adudüddin el-Îcî ile başlayan şerh ve haşiye geleneğinin en önemli isimlerinden biri olan Seyyid Şerif Cürcânî (ö. 816/1413) ve kaleme aldığı kelâma dair en hacimli eseri olan Şerhu’l-Mevâkıf’ında yoğun biçimde işlediği kelamcıların ve filozofların evren teorilerine yaklaşımlarını tespit ederek Cürcânî’nin temel metafizik meselelere bakışını aydınlatmayı hedeflemektedir. Çalışmada ilk olarak konunun Eşʿarî, Mâtürîdî, Muʿtezilî kelamcılar ve Aristoteles başta olmak üzere İslâm filozoflarından Kindî, Fârâbi, İbn Sînâ, Gazzâli, İhvân-ı Safa ve İbn Rüşd filozoflar nezdinde kavramsal analizleri yapılmış, ardından ele alınan konulardaki fikir ayrılıkları ve karşı delillendirmeler çerçevesinde mesele ele alınmıştır.
| Yazar: | AYŞE KEVSER KOK |
| Tür: | Yüksek Lisans |
| Üniversite: | Bolu Abant İzzet BaysalÜniversitesi |
| Danışman: | DOÇ. DR. KILIÇ ASLAN MAVİL |
| Yayın Yeri: | Bolu |
| Tarih: | 2021 |
| Sayfa: | 153 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
