Dinî metinlerde Tanrı hakkında pek çok niteleme ve tasvir söz konusudur. Bu tasvirlerden bir kısmı antropomorfizm (insanbiçimci) ve cismânîyet içeren ifadelerdir. Söz konusu ifadelerin Tanrı’ya tatbik edilip edilmeyeceği gerek Yahudi ve Hristiyan gerekse İslam Düşüncesi’nde tartışma konusu olmuştur. Bilindiği üzere teistik dinlerin metinlerinde Tanrı’ya el, yüz, ayak, görmek, işitmek vs. gibi cismâniyet içeren birtakım organlar ve taht gibi mekânsal şeyler atfedilmiştir. Bu çalışmada önde gelen Müslüman düşünür Gazzâlî ve İslam Düşüncesi’nin bir tilmizi olarak nitelenen İbn Meymûn’un konuya yaklaşımı karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır. Her iki düşünür de benzer bir kaygıdan yola çıkarak Mükemmel Varlık anlayışına halel getirebilecek ifadelerin Tanrı’dan tenzih edilmesi gerektiğini düşünmüş ve bu eksende onlar, dinî metinlerde geçen ve cismânîlik çağrıştıran tüm ifadelerin Tanrı’dan selb edilmesini ve bu ifadelerin tevil edilmesi gerektiğini savunmuşlardır. Bu anlamda Gazzâlî ile İbn Meymûn’un yaklaşımları arasında ciddi benzerlikler olduğunu söylemek mümkündür. İbn Meymûn, Gazzâlî’nin yapmış olduğu açıklamaların neredeyse aynısını yapmakta, hatta o, Gazzâlî’nin kullandığı örneğin aynısını zikretmektedir.
| Yazar: | Özcan AKDAĞ |
| Yayın: | İslâmî Araştırmalar Dergisi |
| Cilt: | 33 |
| Sayı: | 2 |
| Sayfa: | 477-89 |
| Tarih: | 2022 |
| DOI: | |
| ISSN: | 1304-6810 |
| URL: | https://www.islamiarastirmalar.com/magazine/tr-tanriya-atfedilen-cisman-ifadelerin-mahiyeti-gazzl-ve-ibn-meymnun-yaklasimi-uzerine- |
