Batı’da bilim devrimi ve aydınlanma sonrası ciddi bir ivme kazanan ve maddeyi yegâne gerçeklik olarak kabul eden bilimsel materyalizmin Osmanlı’ya girişi, XIX. yüzyıl ortalarında Batılı tarzda okulların açılması ve maddeci fikirlerin sadeleştirilip popülerleştirildiği eserlerin Osmanlıcaya çevirileri ile gerçekleşmiştir. Bu eserlerden en çok yankı uyandıranı Louis Büchner’in (öl. 1899) Madde ve Kuvvet’i (Kraft und Stoff, 1855) olup materyalizmin şiddetli savunucularından Baha Tevfik (öl. 1914) ve Ahmed Nebil’in (öl. 1945) 1911 yılında tercüme ettiği esere, dönemin aydınları tarafından nitelikli reddiyeler yazılmıştır. Araştırmamız kapsamında inceleyeceğimiz eserler arasında İsmail Ferid’in (öl. [?]) İbtâl-i Mezheb-i Maddiyyun’u (İzmir, 1895), Harputizade Hacı Mustafa Lütfi Efendi’nin (öl. 1920) Red ve İsbât’ı (İstanbul, 1912), Şehbenderzâde Ahmed Hilmi’nin (öl. 1914) Huzûr-ı Akl ü Fende Maddiyyun Meslek-i Dalâleti (İstanbul, 1914) ve İsmail Fenni Ertuğrul’un (öl. 1946) Maddiyyun Mezhebinin İzmihlâli (İstanbul, 1928) yer almaktadır. Materyalizmin II. Meşrutiyet’ten sonra önü alınamaz bir şekilde yükselişi, bu fikirle mücadele noktasında kelâm ilminin çağın ihtiyaçları göz önünde bulundurularak yenilenmesini gündeme getirmiştir. Amacımız Yeni İlm-i Kelâmın inşasını zaruri kılan atmosferi yansıtıp kelâm ilminin çağın inanç problemlerine ışık tutma işlevine dikkat çekmektir.
| Yazar: | SÜMEYYE AKTEN |
| Tür: | Yüksek Lisans |
| Üniversite: | İbn Haldun Üniversitesi |
| Danışman: | DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET SÜRURİ |
| Yayın Yeri: | İstanbul |
| Tarih: | 2021 |
| Sayfa: | 135 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
