Yol Bilim Kültür Araştırma Dergisi’nde sunulan alevîlik

1999 yılında yayımlanmaya başlamış olan yol dergisi günümüzde de yayın hayatına devam etmektedir. 2019 yılı itibariyle 62. sayısına ulaşmıştır. Alevîlikle ilgili pek çok Alevî, Sünnî, akademisyen olan ve olmayan yazarlar Alevîlikle ilgili önemli bilgiler vermektedir. Biz de onların görüşleri çerçevesinde Alevîliğin ne olduğunu ortaya koymaya çalıştık. Buna göre tarihsel süreç içerisinde Kızılbaş, Tahtacı, Babai, Çelebi ve son olarak da Alevî gibi isimlerle anıldığı, Alevîliğin bugünkü şeklini almasında pek çok farklı din ve inançtan etkilenerek bünyesinde barındırdığı görülmüştür. Alevîliğin günümüze ulaşmasını sağlayan yazılı ve sözlü kaynakların etkisi saptanmıştır. Alevîler tarihsel süreç içerisinde birçok isyan çıkarmışlardır. Alevîlerin Allah’a, Meleklere, Kur’an’a inanmada ortak bir tavır sergilemediği, ramazan orucu ibadetinde kolektif bir tutumun olmadığı görülmüştür. Abdest, namaz, kurban, cem, semah gibi ritüellerinin dikkatlice yerine getirildiği görülmüştür. Alevîlikte tek eşliliğin esas olmakla beraber bazı kimselerin çok eşliliği benimsediğine rastlanılmıştır. Kadınların toplum içinde erkeklerle aynı statüde olmasına rağmen cemlerin erkek egemen bir yapıda olgusu ile karşılaşılmıştır. Alevîlikteki kurumlardan olan cemevinin camilere karşı bir alternatif olmadığı, dedelik kurumunun ise eskiye oranla önemini kaybettiği fakat eski itibarını kazanması için çalışmaların yapıldığı görülmüştür. Musahiplik ve düşkünlük gibi kurumların ise şehirleşme dolayısı ile önemini kaybettiğine rastlanılmıştır.

Yazar: MERVE KAYA
Tür: Yüksek Lisans
Üniversite: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMİT ERKAN
Yayın Yeri: Rize
Tarih: 2021
Sayfa: 147
URL: https://tez.yok.gov.tr
23 Ekim 2022