el-Esmâ ve’l-Ahkâm Görüşleri Bağlamında İbâdiyye-Mu‘tezile Etkileşimi
Hz. Ali’nin hilafet yıllarında yaşanan fitne olayları, fırkalaşma hareketlerinin başlamasına neden oldu. Bu dönemdeki toplumsal-siyasal olayların sonucu çeşitli konular farklı mahfillerde tartışılıyordu. Tartışılan konulardan “iman-kebire” ilişkisi gündemin en önemli konusuydu. Bu tartışmaların hararetle yapıldığı yerlerin başında Basra gelmekteydi. Basra’da etkin olan gruplar içerisinde İbâdiyye önemli bir konuma sahipti. Aynı şekilde Mu‘tezile’nin de ilim çevrelerinde hatırı…
Hasan Onat’ın Düşünce Dünyasındaki Temel Referansları
Hasan Onat, merkezinde insanın olduğu, insanlığın ürettiği evrensel değerlerini de içerip modern dünyaya seslenebilecek yeni bir İslâm medeniyeti oluşturma gayreti içerisinde olan önemli bir İslâm âlimidir. Düşüncelerine müracaat ettiği yazarlara herhangi bir alana mensubiyetleri sebebiyle bir öncelik tanımamıştır. Çıktığı bu yolda ona destek sağlayabilecek tüm kaynakları ve iz bırakan fikirlerini, din, tarih, felsefe, psikoloji, genetik…
Ebû Hâtim Ahmed b. Hamdân er-Râzî’nin Kitâbu’z-Zîne Adlı Eserinde Mezhepleri İsimlendirme ve Tasnif Yöntemi
İslâm Mezhepleri Tarihi alanında yazılan ilk dönem kaynak eserler, günümüz dünyasında mezheplerin anlaşılmasında ve yorumlanmasında önemli bir konuma sahiptir. Bu eserlerin bir kısmı çeşitli nedenlerden dolayı günümüze ulaşmamıştır. Fakat bu eserlerin bir kısmı zamanımıza kadar ulaşmış ve mezheplerin anlaşılmasında önemli bir etken olmuştur. Ebû Hâtim Ahmed b. Hamdân er-Râzî’nin (ö. 322/933-934) Kitâbu’z-Zîne adlı eseri, günümüze…
Kadızâde Mehmed Efendi’nin Cevâhiru’l-İslâm Adlı Eseri ve Bu Eserdeki İtikadî Görüşlerinin Tahlili
Kadızâde Mehmed Efendi (öl. 1045/1635) 17. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde ortaya çıkan Kadızâdeliler Hareketinin lideridir. Balıkesir’de dünyaya gelmiş, ilk eğitimini burada tamamladıktan sonra İstanbul’a gelerek burada dönemin âlimlerinden ders alarak yetişmiştir. Kısa sürede devrin en etkili ve en meşhur vaizleri arasında yer almış, verdiği vaazlarıyla ve kaleme aldığı eserleriyle kitleleri peşinden sürükleyecek bir duruma gelmiştir. Dinî…
Mu‘tezile Düşüncesinin Oluşum Sürecinde Vâsıl b. Atâ’nın Kelâmî Görüşleri
Mu‘tezile İslâm Kelâm mezheplerinden biridir. Vâsıl b. Atâ’ya nispet edilmiştir. Yaygın olan tarihi rivayete göre Mu‘tezile ismi, aralarındaki görüş farklılığından dolayı Hasan el-Basrî’nin öğrencisi Vâsıl b. Atâ’nın kendilerinden i‘tizâl ettiğini söylemesi sebebiyle ortaya çıkmıştır. Hâricîler büyük günah işleyenleri kâfir, Mürice mü’min, Hasan el-Basrî münafık olarak kabul etmiştir. Vâsıl b. Atâ ise bunları fâsık olarak kabul…