Mâtürîdî Düşüncede İlâhî Hikmet -Tanrı-Ahlak İlişkisi Üzerine Mukayeseli Bir İnceleme-
Kelâm tarihinde teolojik bağlamda başlıca iki ahlâk teorisi öne çıkar. Allah’ın ahlâken aşkın (ahlâk üstü) bir varlık olduğunu savunan Eş‘arîlik ile O’nun tıpkı insanlar gibi ahlâkî sorumluluk sahibi bir özne olduğunu düşünen Mu‘tezile. Eş‘arîlere göre zâtı gereği yetkin bir varlık olan Allah’ın fiillerinde ahlâkîlik aramak anlamsızdır. Evrensel ahlâk yasası (adl) karşısında tüm özgür fâillerin eşit…
Ebû Mansûr el-Mâtürîdî’den Nûreddin es-Sâbûnî’ye Peygamberlik Anlayışı
Peygamberlik meselesi, İslam inancının temel esaslarından biridir. Peygamberlik kurumunun gerekliliğinin izah edilmesi ve bu kuruma yönelik eleştirilerin yanıtlanması, nübüvvet inancının sağlam bir temele oturtulması açısından büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Mâtürîdî kelâm ekolünün kurucusu Ebû Mansûr el-Mâtürîdî (öl. 333/944) ile bu ekolün önemli temsilcilerinden Nûreddin es-Sâbûnî’nin (öl. 580/1184) nübüvvet anlayışlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi amaçlanmaktadır….
Mâtürîdî’nin İnanç Temalı Kıssalara Yaklaşımı
Bu çalışmada, Mâtürîdî’nin kıssa yorumu ile ‘Hz. Mûsâ ile Salih Kul’, ‘Hârût ile Mârût’ ve ‘Hz. Meryem’ kıssaları özelinde inanç temalı kıssalara yaklaşımı incelenmiştir. Çalışmada, Mâtürîdî’nin inanç temalı kıssaları nasıl analiz ettiğinin tespiti amaçlanmıştır. Giriş ve iki ana bölümden oluşan çalışmanın giriş kısmında araştırmanın konusu, önemi, amacı, yöntemi ve kaynakları hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde…
Maturidi Düşüncede Ahiret -Ebü’l-Mu’in en-Nesefî Örneği-
Hayatı anlamlandırmaya insanı mecbur bırakan en yalın gerçektir ölüm. Peygamberimiz bunu “nasihat olarak ölüm yeter” buyurarak ifade etmiştir. Ölümün ve en temel iman konularından olan âhiret hayatının doğru anlaşılması, insanın dünya ve âhiret saadetinin yegâne garantisidir. Bu hususun önemine binaen Mâtürîdî ekolün en bariz ikinci siması Ebü’l-Mu‘în en-Nesefî’nin âhiret anlayışını, Hanefi-Mâtürîdî ekolün izini sürerek araştırmaya…
Matüridi Öncüler -Matüridi Kelam Düşüncesinin Kurucuları ve Meşhur Alimleri-
İmâm Mâtürîdî’nin, Eş’arî ile beraber Ehl-i Sünnet’in iki temel taşı olarak kabul edilmesine rağmen çok uzun zaman ihmal edilmiş olması, Eş’arî’ye nisbetle daha geç dönemlerde bilinir olması, onun hakkında çok sınırlı çalışmalar yapılması dikkatlerden kaçmamaktadır. Bunun kuvvetle muhtemel en önemli nedenleri eserlerinde kullandığı dil ve üslubun zor ve felsefi oluşu, delillendirme yönteminde Mu’tezile’ye daha yakın…
Transcendent God, Rational World A Maturidi Theology
Yazar: Ramon Harvey Yayın Yeri: Edinburgh Yayıncı: University Press Tarih: 2021 Sayfa Sayısı: 296 ISBN: 978-3-447-11701-2 URL: https://edinburghuniversitypress.com/book-transcendent-god-rational-world.html
Gayr Kavramının Dilsel ve Istılahî Anlamları ve Klasik Kelâmın İlâhî Sıfatlar Anlayışına Etkileri
Klasik Sünnî kelâmın sıfatların ‘ne Tanrı’nın aynı ne de Tanrı’dan ayrı’ olduğunu iddia eden ilâhî sıfatlar teorisi, üçüncü halin imkansızlığı yasasının inkarı anlamına gelecek şekilde yorumlanmıştır. Nitekim bu iddiada olan yazarlar, böyle bir teoriyi dışarıda bırakacak şekilde yeni bir kelâm inşa etme iddiasındadır. Yazar, böyle bir iddiayı kendinde anlamsız görmekle birlikte, klasik kelâm nazariyesinde de…
Mâtürîdî’nin Ulûhiyyet Düşüncesi Ekseninde Tabiata ve İnsana Dair Temel Mesajlar
Ulûhiyyet anlayışı, inançla ilgili bütün tasavvur alanlarının belirleyicisi konumunda bir şemsiye kavram olma özelliğine sahiptir. Bu alanlardan öne çıkanlar, ulûhiyyet makamının insan ile iletişim biçimi olan nebevî öğreti ve bu makamın muhatabı olarak insanın bizatihî kendisidir. Allah’ın tabiat ve kullarıyla olan ilişkisinin doğru yorumunu yok sayan anlayışlar hatalı inançların ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Bunlar arasında…
Mâtürîdî’de Vahyin, Bireyi ve Toplumu İnşası
Yetkin bir mütekellim olmasının yanında hacimli bir tefsir eseri de bulunan İmam Mâtürîdî’nin (ö. 333/944) bireyin ve toplumun temel meseleleriyle yakından ilgilendiği düşünülmektedir. Mâtürîdî bireyin ve toplumun inşasının en baştan sağlam bir zemin üzerine kurgulanmasını hedeflemiştir. O, öncelikle “küçük âlem” şeklinde isimlendirdiği insanın bireysel hayatını şekillendirecek olan ve doğuştan ona yüklenen fıtrata dair özellikleri ve…
Mâtürîdî’nin Te’vîlât’ı Çerçevesinde Kur’ân’da Varlık Türleri Arasındaki Üstünlük Meselesi
Kur’ân-ı Kerîm’de insan, melek ve cin gibi çeşitli mahluk türlerinden bahsedilmektedir. Yaratılış maddeleri açısından farklılıkları bulunan bu varlıklar içinde insana özel bir paye yüklendiği görülmektedir. İlk insanın yaratılışı kemal bulduğu zaman, Allah Teâlâ’nın meleklere secde etmeyi emretmesi, bir başka âyette ademoğullarının yüceltildiğini bildirmesi ontolojik bir üstünlük düşüncesini ortaya çıkarmaktadır. En güzel surette yaratılan insanın diğer…