Mezhepler Tarihi

Fırka-i Nâciye [Kurtuluşa Eren Fırka] (İnceleme-Metin)

İslâm âlimleri erken dönemlerden itibaren İslâm Mezhepleri Tarihi sahasında “makâlât” türünde çeşitli eserler telif etmeye başlamışlardır. Bu eserlerin önemli bir kısmı günümüze ulaşmış ancak özellikle ilk dönemlerde kaleme alınan bazı eserler günümüze ulaşmamıştır. Sahada kaleme alınan eserler İslâm düşünce geleneğinin geçirmiş olduğu evrelere uygun olarak Osmanlı’ya dek devam etmiş ve böylece bir yandan büyük bir…

Hanbelî Literatürün İslam Mezhepleri Tarihi Kaynakları Geleneğindeki Yeri

Hanbelî Literatürün İslam Mezhepleri Tarihi Kaynakları Geleneğindeki Yeri başlıklı çalışma; mezhebin kaynaklarını ve ele aldığı konuları tam olarak anlayabilmek için Hanbelîliğin genel tarihini, kıyaslama yapabilme adına diğer mezheplerin kaynaklarını ve son olarak Hanbelîğin erken dönem mezhepler tarihi ile ilgili çalışmalarını konu edinmiştir. Hanbelîlik; itikadî ve fıkhî yönü ile birlikte zühde dayalı yaklaşımıyla farklı alanlara temas…

Evâ’ilü’l-Makâlât

Şîa-Mu‘tezile etkileşiminin yoğun olduğu bir dönemde yaşayan Şeyh Müfîd, -Mu‘tezile’nin akılcılığından fazlasıyla etkilenmiş olmasına rağmen- Şiî kelamının özgünlüğünü ortaya koymak, eğer bir etkileşim varsa Mu‘tezile’nin Şîa’dan etkilendiğini delilleriyle göstermek ve böylece İmâmiyye’nin imamlar döneminden itibaren özgün ve müstakil bir ekol olduğunu ispat etme gayreti içinde olmuştur. Elinizde bulunan bu eser, yani Evâ’ilü’l-makâlât, böyle bir düşüncenin…

Zikru’l-Fırak ve Esnâfu’l-Kefera

Osman el-Kirmânî, çeşitli ahlaki, tasavvufi ve itikâdî konuları ele aldığı 115 bâbdan oluşan el-Kenzü’l-Hafî min İhtiyârâti’s-Safî adlı eserinin son bâbında   kendi dönemine kadar ortaya çıkmış mezheplere yer vermiştir. Mezheplerle ilgili olan bu bâb, daha sonraki süreçte müstakil olarak istinsah edilmiş ve el-Fıraku’l-Müfterika Beyne Ehli’z-Zeyğ ve’z- Zendeka adıyla da ülkemizde neşredilmiştir. Elinizdeki bu eser de söz…

Hasan Onat’ın Danışmanlığında Alevilik-Bektaşilikle İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin Değerlendirilmesi

Hasan Onat, Kur’an, Sünnet ve Müslümanların on dört asırlık birikimleri gibi ortak bir kaynağa sahip olan İslamî ilimlerin her birinin sahih bilgiye ulaşmak konusunda disiplinler arası işbirliği içerisinde çalışması gerektiğini savunur. O, İslam dünyasının terakkisini de kurumsallaşmış kadim İslam düşünce geleneklerinin yeniden yorumlanmasına bağlayan çok yönlü bir ilim adamıdır. İlimden gidilmeyen yolun sonunun karanlık olacağını…

Eldivan’dan “İlmin Efeliğine” Bir Ömür: Prof. Dr. Hasan Onat

Hasan Onat, Çankırı’nın Eldivan ilçesinde doğdu. İlköğretimini Eldivan Merkez İlkokulu’nda, liseyi yatılı olarak Yozgat Lisesi’nde bitirdi. 1974 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne kayıt yaptırdı. Lise eğitiminden itibaren çok okuma, araştırma ve sorgulama alışkanlığı edindi; şiir ve öykü yazmaya başladı. İlahiyattaki başarıları, tecessüs ruhluluğu ve ilmî merakı Prof. Dr. E. Ruhi Fığlalı’nın dikkatini çekti ve onu…

Alevî İnanç Kültüründe Hz. Nûh ve Nûh Tûfanı

Hz. Nûh ve Nûh tûfanı, tarihsel süreç içerisinde birçok kültür içinde yaşatılarak günümüze kadar gelen, önemli bir figürdür. Tûfan’ın yaşatıldığı kültürlerden biri de Alevîlik-Bektaşîlik’tir. Bu konuda yapılan araştırmalar dikkate alındığında günümüze kadar Hz. Nûh ve Nûh tûfanı metaforu kullanılmış olmasına rağmen özerinde detaylı bir araştırma yapılmaması bizleri bu çalışmayı yapmaya sevk etmiştir. Hz. Nûh ve…

Mehmet Râif Ogan’a Göre Bâbîlik/Bahâîlik Hareketi ve Bu Harekete Yönelttiği Bazı Tenkitleri

Bu makalede, Mehmet Râif Ogan’ın Bâbîlik ve Bahâîlik hareketi ile ilgili görüşlerine ve harekete yönelttiği bazı tenkitlere yer verilmiştir. Mehmet Râif Ogan, bir Mezhepler Tarihçisi değildir ancak mezhepler konusunda birtakım görüşleri ile dikkat çeken bir fikir adamıdır. Osmanlı’nın son Cumhuriyet’in ilk döneminde yaşayan Mehmet Râif Ogan, dinî ve millî konulardaki yazıları ve görüşleri ile tanınmıştır….

Nâsiruddin el-Elbânî’nin Selefîlik Anlayışı ve Balkan Gençler Üzerindeki Etkisi

Nâsırüddin el-Elbânî, 1914 yılında Arnavutluk’un İşkodra şehrinde doğmuştur. Kral Ahmet Zogu’nun Müslümanları sindirmeye yönelik politikalar uygulaması dolayısıyla, Elbânî’nin babası Nuh Necati Suriye’ye göçmüştür. Suriye bu dönemde Fransız mandası altında sömürgecilikten etkilenen bir ülkeydi. Bundan dolayı Nuh Necati oğlunu devlet okuluna değil Medresetu Cem‘iyyeti’l-İs‘afi’l-Hayriyye ismiyle özel bir okulda yazdırır. İlkokulu bitirdiğinde hem baba mesleğini saat tamirciliğini…

Yusuf Ziya Yörükân’ın Kelam İlmine Dair Bazı Görüşleri

Yusuf Ziya Yörükân, Osmanlı’nın son döneminden Cumhuriyetin kuruluş yıllarına geçişte Kelâm, Mezhepler Tarihi ve Din Eğitimi gibi disiplinler üzerinde yaptığı çalışmalarla tanınmış bir bilim insanıdır. Kelâm ilmi açısından bakıldığında onun eserlerinde söz konusu ilmin tanıtılması, klasik kaynaklarının modern bir bakışla tekrar değerlendirilmesi ve İslâm inançlarının aslî kaynaklara göre belirlenmesi konuları üzerinde durduğu görülmektedir. Yörükân, Kelâm…

  • 1
  • 2