Şia

Kelam fırkalarında inanç esaslarının temellendirilmesi (Te’sîlu’l-usûli’l-i’tikadiyye inde fırakı’l-kelâmiyye)

Kelam ilmi; İslam inançlarının ispat edildiği bir ilimdir. Bu illim söz konusu görevini cedel yöntemini kullanarak kesin deliller kullanmakta ve şüpheleri uzaklaştırmak şeklinde gerçekleştirmektedir, Bu ilim çeşitli faktörlerden etkilenerek bazı aşamalardan geçmiştir, Kelam ilminin oluşmasında tarihsel süreçte kelam ekollerinin katkısı olmuştur, Kelam ekolleri akli ve akli delillere, mantıksal ilkelere ve felsefi delillere başvurmuşlar ve son…

Şiî Düşüncenin Hâkimiyetindeki İran’da Tefsîr Eğitimi: Tahran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tefsîr Bölümü Örneği

Günümüz İslâm ülkelerinde Kur’ân’ı anlama ve yorumlama gayretiyle gerçekleştirilen tefsîr eğitimi gayrî resmî olarak farklı kurumlar bünyesinde gerçekleştiği gibi resmî olarak yüksek öğretim kurumlarının uhdesinde de icra edilmektedir. Üniversitelerde bu eğitimin verildiği yerler ise İlahiyat fakülteleridir. İlahiyat fakülteleri fıkıh, hadîs, kelâm, tasavvuf ve benzeri birçok disiplini bünyesinde barındırmaktadır. Şiî düşüncenin merkezi olan İran’daki Tahran Üniversitesi…

Aşırı Şiîlik ve Onlara İzafe Edilen Bazı Aşırı Görüşler

Erken dönem aşırılık yanlısı Şiî gruplar Gāliyye ismi altında tasnif edilmişlerdir. Ehl-i Beyt imamlarının söylemlerinden memnun olmayan ve yeni bir politika değişikliğine ihtiyaç hisseden bu gruplar mücadelelerini imâmeti kendi liderlerine intikal ettirerek yapmaya kalkışmışlardır. Devrimci olan bu grupların sadece kendi stratejik hesapları üzerinden yaptıkları bu yönlendirme İmâmî, iktidar ve Sünnî çevreleri hoşnut etmemiş ve bir…

Erken Dönem Şiî-Gulât Fırkalarda Vahiy Algısı

Yazar: Hakan Keleş Sempozyum Başlığı: Uluslararası Mahiyet ve Hakikat Bağlamında Vahiy Olgusu Sempozyumuz Yer: Konya Yayıncı: Konya Büyükşehir Belediyesi Tarih: 17-18 Mart 2022 Sayfa: 139 ISBN: 978-605-389-484-1 URL: https://drive.google.com/drive/folders/1ivuaTKLjzzSYF2VWPPMmFw_CHatlTdgp

Şerif el-Murtazâ’nın Nübüvvet Anlayışı

Tevhid esasına dayalı din olan İslam’da peygamber inancı önemlidir. Kelam ilminde peygamberlik ile ilgili meseleler nübüvvât başlığı altında ilâhiyât ve sem’iyyât konularını tamamlayıcı mahiyette tüm boyutlarıyla ele alınmıştır. İslam düşüncesini oluşturan mezhepler peygamberliğin gerekli oluşu, mucize, mucizenin peygamberlikte delil oluşu ve peygamberlerin günah işlememek (ismet) sıfatı ile ilgili konu başlıklarını değerlendirmişlerdir. Kur’an ve Sünnet kaynaklı…

Şia’da İmamların Masumiyeti Telakkisi ve Arka Planı

Şia mezhebinin ortaya çıkışını sağlayan faktörler göz önünde bulundurulduğunda siyasi meşruiyet noktasında öncelikle akla imamet teorisi gelmektedir. Nitekim Şia’yı diğer itikâdî İslam mezheplerden ayıran en temel faktör kuşkusuz imamet meselesi olmuştur. İmametin gerek vuku bulan hadiselerden siyasi pay devşirmek gerekse karizmatik liderci anlayışın bir tezahürü olarak mutlak manada gerekliliği imamet anlayışını inanç sisteminin en temel…

Risalet Misyonunun Sürekliliği Söylemi Bağlamında Şia’da İmamet

Hz. Peygamber’in vefatı akabinde vuku bulan hadiselerin ardından ortaya çıkan temel problemlerden birisi hilafet/İmamettir. Ehl-i Sünnet başta olmak üzere Şii olmayan mezhepler, her ne kadar dini anlamda özel önem atfetseler de nihayetinde onu beşerî bir görev/kurum olarak görmektedirler. Oysa İmamiyye Şiası, hilafet ve imamet kavramlarını birbirinden ayırmakta; hilafeti beşerî bir kurum olarak görüp saltanatla özdeşleştirirken…

Bazı Ders Kitaplarında Şia ve Sünniliğe Dair Sorunlu Bir Anlatım

Bu makalenin amacı, özellikle ortaöğret im düzeyinde okutulan bazı ders kitaplarında İslam tarihiyle alakalı sorunlu görülen anlatımlara dikkat çekmektir. Eğitimin en önemli aşamalarından biri olan ortaöğretimde verilen ve yanlış anlaşılmalara sebebiyet verecek anlatımların gelecek nesiller üzerinde oluşturacağı olumsuz etkiler yadsınamaz. Bu sebeple toplumda ayrışmayı çağrıştıracak anlatımlardan şiddetle kaçınılması gerektiği ortadır. Sözü edilen anlatımlara konu olan…

Hz. Ali’nin İmametine Dair Nass İddialarına Ebü’l-Hüseyin El-Basrî’nin İtirazları

İslam tarihinde Müslümanlar arasında cereyan eden ilk tartışmalardan bir tanesini de imamet/yönetim meselesi oluşturmaktadır. İtikadi konuların tartışılmasına da sebebiyet veren bu durum zamanla bazı mezheplerin ortaya çıkmasında da belirgin rol oynamıştır. Bu tartışmaların ve imamet meselesi etrafinda şekillenen Şia gibi mezheplerin etkisi ile imamet konusu kelam eserlerinde incelenmeye başlamıştır. Şiilerin özellikle imameti inanç esası olarak…