Bu çalışmada, Cumhuriyet döneminin önde gelen bir ilim siması olarak Hüseyin Atay’ın kelâm ilmine bakışı sistematik olarak incelenmeye çalışılmıştır. Atay, Kur’an ve akıl merkezli bir metodoloji benimsemesi itibariyle sıra dışı bir duruş ortaya koymaktadır. Bu yapısıyla onun söyleminin, Müslüman düşüncenin yenilenmesi ve yeni bir medeniyet iddiasıyla ortaya çıkması gerektiği noktasına odaklandığını söylemek mümkündür. Bu söylemin de inşa edileceği merkezin kelâm ilmi olduğunu belirtmesi ve eleştirel okumasının merkezine bunu yerleştirmesi de ayrıca kayda değerdir. Bu noktada Atay, mezhepler üstü bir anlayışı benimsemiştir. Bu bakımdan onun düşünce sistematiği değerli görülmüş ve ortaya koyduğu perspektif açıklanmaya çalışılmıştır. Atay, bir sistem düşünürü olması itibariyle felsefeden fıkha birçok ilmi disipline dair çalışmaları bulunmaktadır. Bütün çalışmaları gözden geçirilmiş ve kurucu bir ilim olarak gördüğü kelâm ilmine ilişkin görüşleri derli toplu bir şekilde yansıtılmaya çalışılmıştır. Bu araştırmanın sonucunda varılan tespitleri şöyle ifade etmek mümkündür: Sadece Müslüman âlemi değil bütün dünya, adaletin tam anlamıyla tesis edilemediği bir realiteyle karşı karşıyadır. Bu nedenle, yeni bir medeniyet söylemi üretilmelidir. Bunu üretecek dinamikler, Müslüman düşüncenin kaynaklarında bulunmaktadır. Ne var ki Müslümanlar, ortaya koydukları tecrübe itibariyle dinamik ve sürdürülebilir bir söylem oluşturamamıştır. Bu itibarla Müslüman düşünce eleştirel olarak yeniden okunmalıdır. Bu noktada dayanılması gereken kaynaklar akıl ve Kur’an’dır. Bunların hakikatine uygun bir şekilde aktif kılınması için de üzerine iliştirilen tortulardan temizlenmesi gerekir. Bu da ancak nesnel bir ilmi bakış açısıyla yapılabilir. Bu süreci de işletebilecek sistematik yapının inşası, kelâm ilminin eleştirel ve sistem kuran yapısına döndürülmesiyle yapılabilir.
| Yazar: | HARUN KILINÇASLAN |
| Tür: | Yüksek Lisans |
| Üniversite: | Karabük Üniversitesi |
| Danışman: | DOÇ. DR. MUSTAFA SELİM YILMAZ |
| Yayın Yeri: | Karabük |
| Tarih: | 2021 |
| Sayfa: | 104 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
