Tarih boyunca insan ve insana dair birçok problem araştırmanın konusu haline getirilmiş ve bu doğrultuda her dönemde insanın doğası yeniden anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Bütünsel olarak insanı ele alarak onu düşüncenin nesnesi haline getiren ve böylece insana ait bedensel ya da zihinsel özelliklerin mahiyetini açıklamayı hedefleyen her girişim, bizlere insan hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Erken dönem kelamcıları da kendilerine böyle bir ilkeyi amaç edinip insanın doğasını, nasıl bir varlığa sahip olduğunu, onu diğer canlılardan ayıran niteliğin ne olduğunu ve onun bilişsel özelliklerini tüm netliğiyle ortaya koymaya çalışmışlardır. Bunu yaparken de sahip oldukları varlık anlayışlarından yararlanmışlardır. Çünkü insan da fiziksel ve zihinsel tüm özellikleriyle varlıklar kümesinin bir elemanı olarak değerlendirilmiştir. Nitekim bu konuda ortaya konan görüşlerin bazısı insanı, yalnızca bedensel ve maddî özelliklerini dikkate alarak tanımlamaya çalışırken bazıları ise onun zihinsel eylemlerini de göz önünde bulundurarak insanı soyut bir biçimde ele almıştır. Tezimizde erken dönem kelamcılarından biri olarak İbrahim en-Nazzâm’ın insanın doğası ve zihinsel durumları hakkında dile getirmiş olduğu düşünceleri kendi öğretisi içerisinde incelemeye çalışılacaktır. Dolayısıyla bu tezde, Nazzâm’ın insan tanımı ve ruh hakkındaki görüşleri incelenmekle birlikte onun duyumsama ve idrakin nasıl gerçekleştiği, insanın zihinsel durumlarının kaynağı sorunu, düşüncenin merkezi, ruh-beden ikilemi vb. birçok konu hakkındaki düşünceleri ortaya koyulmaya çalışılacaktır. Bu amaçla araştırmamıza ilk olarak erken dönem kelamında ileri sürülen insan tanımlarını incelemekle başlayacağız. Erken dönem kelamcıların insanı hangi açıdan ele aldıklarını açıklamaya çalışacağız. Daha sonra Nazzâm’ın probleme yaklaşımını inceleyerek onun insana dair düşüncelerini aktarmayı hedeflemekteyiz. İkinci bölümde ise Nazzâm’ın insanın doğasına dair görüşlerinden hareketle onun insanın bilişsel özellikleri hakkında bizlere neler sunduğunu göstermeye çalışacağız.
| Yazar: | BİLAL BİLİCİ |
| Tür: | Yüksek Lisans |
| Üniversite: | Marmara Üniversitesi |
| Danışman: | DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYRETTİN NEBİ GÜDEKLİ |
| Yayın Yeri: | İstanbul |
| Tarih: | 2022 |
| Sayfa: | 91 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
