Bu çalışmada esasen bir dil problemi olan terâdüf konusu kelâm ilmi açısından ele alınmıştır. Kelâm alanında bu konuda herhangi bir çalışmanın yapılmamış olması, böyle bir araştırmayı gerekli kıldığı açıktır. Konuyu temellendirmek ve tarihsel boyutunu görmek için Arap dilcileri tarafından meseleye nasıl yaklaşıldığını ortaya koymak önemlidir. Bu nedenle araştırmada terâdüf kavramının lügavi ve terim anlamları, tarihte ortaya çıkışı ve gelişmesi, terâdüf konusunda dilciler arasında yapılan tartışmalar, terâdüfü kabul veya reddeden dilbilimcilerin görüşleri ve ileri sürdükleri deliller ele alınmıştır. Hem konuya yaklaşımlarını görmek hem de kelâm ilminin temel kavramlarını aldığı Kur’ân’da müterâdif olup olmadığı hususunda müfessirlerin yaklaşımları ele alınmış, konuyla ilgili örnek kavramlara ve izahlarına yer verilmiştir. Yine kelâmda temel kaynaklardan kabul edilen hadislerde terâdüf konusuna değinilmiştir. Kelâmda terâdüf konusunda öncelikle kelâmcıların kavramı dilbilimsel açısından ele almadıkları, konuyla ilgili hangi tabir ve ifadeleri kullandıkları ortaya konulmuştur. Kelâmcıların terâdüfe yaklaşımları iki açıdan ortaya konulmuştur. Birincisi, önemli kelâm âlimleri kronolojik sırayla tek tek ele alınarak müterâdif kabul ettikleri veya etmedikleri kavramlar tespit edilmeye çalışılmış ve bunlarla ilgili yaptıkları açıklamalara yer verilmiştir. İkinci olarak, ulûhiyyet, nübüvvet, âhiret, esmâ ve ahkâm, varlık ve bilgi gibi temel kelâm konularında müterâdif oldukları iddia edilen kavramlar ele alınarak aralarında farklar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Burada her kavramla ilgili kök anlam zikredilerek, iki kavram arasındaki farkın görülmesine yardımcı olunmaya çalışılmıştır. Böylece iki ayrı kavramı bir anlamda kabul etmenin anlam kaybına yol açıp açmadığı gösterilmeye çalışılmıştır.
| Yazar: | ŞABAN ÖZTÜRK |
| Tür: | Doktora |
| Üniversite: | İstanbul Üniversitesi |
| Danışman: | PROF. DR. ÖMER AYDIN |
| Yayın Yeri: | İstanbul |
| Tarih: | 2021 |
| Sayfa: | 259 |
| URL: | https://tez.yok.gov.tr |
