Kelam’da Salah–Aslah Tartışmaları

Bu çalışmanın amacı Mu’tezile’nin ‘maslahat’ teorisinin incelenmesidir. Bu teori ‘aslah’ teorisi olarak bilinir. Fakat biz, onların ‘salah’ ve ‘aslah’ kav-ramlarına ayrı ayrı yer vermeleri sebebiyle konuya ilişkin doğru çatı kavra-mın, ‘maslahat’ olduğunu düşünüyoruz. Dolayısıyla Mu’tezile’nin salah ve aslah kavramlarına yaklaşımı bir bütün olarak ‘maslahat’ teorisi şeklinde ele alınmaya daha uygundur. Muhalif ekollerin salah-aslah teorisine yöneltmiş olduğu eleştirilere de çalışmada yer verilmiştir. Araştırmanın konu aralığın-da Mu’tezile’nin bu teoriden bir ekol olarak beklentisinin ne olduğu, bu teo-riyi onların hangi ilkelere dayandırdığı ve teoriye ilişkin açmazlarını ortaya koyacak daha sonra da bu teoriye Müslüman ekolleri içerisinde yapılmış eleştirilere ve sebeplerine yer verilerek tarafların ilişkin değerlendirmeler ile çalışma sonuçlandırılmıştır. Değerlendirme bölümünde, çalışmanın konuya ilişkin görüş bildiren ekollerin soruna yaklaşım biçimlerine daha yakından bakılarak bir analiz sunulmuştur. Bu bağlamda salaha aslah meselesinin Müslüman dindarlığında oluşturduğu açmazlar daha yakından görülebile-cektir. Bundaki amacımız, tarihsel tartışmaları yeniden açmak değil, kela-mın günümüze uyarlanmasında doğacak sorunları daha yakından görmek çabasına ek olarak, ekollerin dînî yönelimlerinde yöntemlerinden doğan po-tansiyel sorunlara ilişkin farkındalığı arttırmaktır.

Yazar: Bayram ÇINAR
Yayın: Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi
Cilt: 
Sayı: 5
Sayfa: 195 – 229
Tarih: 2021
DOI: 10.5281/zenodo.4604942
ISSN: 2667-8772
URL: https://dergipark.org.tr/tr/pub/mevzu/issue/57987/861209