Mefdûl İmâmet Anlayışının Son Dönem Bağdat Mu’tezilesi’ndeki Seyri
Mu’tezile, İslam düşünce ekolleri içerisinde itikadî fikirleri yorumlamada nassın yanında akla da yer veren ve bu usullerinin bir neticesi olarak İslam Rasyonalizmi adını da alan ilk mezhebî oluşumlardandır. Zeydîyye ise Şia çatısı altında ortaya çıkarak siyasî yönü daha ağır basan ve daha çok mefdûl imamet konusundaki görüşleriyle ön plana çıkmış itikadî bir mezheptir. Aynı coğrafyada…
Aşırı Şiîlik ve Onlara İzafe Edilen Bazı Aşırı Görüşler
Erken dönem aşırılık yanlısı Şiî gruplar Gāliyye ismi altında tasnif edilmişlerdir. Ehl-i Beyt imamlarının söylemlerinden memnun olmayan ve yeni bir politika değişikliğine ihtiyaç hisseden bu gruplar mücadelelerini imâmeti kendi liderlerine intikal ettirerek yapmaya kalkışmışlardır. Devrimci olan bu grupların sadece kendi stratejik hesapları üzerinden yaptıkları bu yönlendirme İmâmî, iktidar ve Sünnî çevreleri hoşnut etmemiş ve bir…
Ebü’l-Hüseyin el-Basrî’nin Şerhu’l-Usûli’l-Hamse’sinin İmamet Bölümü: Tahkik ve İnceleme
İmamet meselesi başlangıçta Kelam’ın ana konuları arasında yer almasa da zamanla Şiâ’nın imâmeti itikadi bir zeminde tartışmasının etkisiyle Kelam kitaplarında müstakil bir bölüm olarak ele alınmaya başlanmıştır. Muʿtezilî alimler de bu tartışmalardan geri kalmamış, eserlerinde imametle ilgili konulara yer vermişlerdir. Son dönem Muʿtezilî alimler içerisinde en etkili isimlerinden birisi olan ve son Muʿtezilî okul Hüseyniyye’nin…
Molla Halil es-Siirdî’nin İmamet/Hilafet Anlayışı
İslam Tarihi’nin başlangıcından itibaren “İmam”, kendisine uyulan, örnek kabul edilen kişi anlamlarında, cemaate namaz kıldıran kimseler için kullanılmış bir kavram olmuştur. Bunun yanında, zamanla siyasi içerik kazanmış ve “halife” ile eş anlamlı olarak, toplumun başında bulunup onları sevk ve idare eden kimseler için de kullanılmıştır. Molla Halil al-Siirdî, 1750-1843 yılları arasında yaşamış, düşünceleriyle yaşadığı devrin…
Şia’da İmamların Masumiyeti Telakkisi ve Arka Planı
Şia mezhebinin ortaya çıkışını sağlayan faktörler göz önünde bulundurulduğunda siyasi meşruiyet noktasında öncelikle akla imamet teorisi gelmektedir. Nitekim Şia’yı diğer itikâdî İslam mezheplerden ayıran en temel faktör kuşkusuz imamet meselesi olmuştur. İmametin gerek vuku bulan hadiselerden siyasi pay devşirmek gerekse karizmatik liderci anlayışın bir tezahürü olarak mutlak manada gerekliliği imamet anlayışını inanç sisteminin en temel…
Risalet Misyonunun Sürekliliği Söylemi Bağlamında Şia’da İmamet
Hz. Peygamber’in vefatı akabinde vuku bulan hadiselerin ardından ortaya çıkan temel problemlerden birisi hilafet/İmamettir. Ehl-i Sünnet başta olmak üzere Şii olmayan mezhepler, her ne kadar dini anlamda özel önem atfetseler de nihayetinde onu beşerî bir görev/kurum olarak görmektedirler. Oysa İmamiyye Şiası, hilafet ve imamet kavramlarını birbirinden ayırmakta; hilafeti beşerî bir kurum olarak görüp saltanatla özdeşleştirirken…
İmamda “Sağlık” Şartı Üzerine Bir Değerlendirme
İslam İnanç Tarihi’nde geçmişten günümüze kadar üzerinde en fazla konuşulan ve tartışılan konuların başında devlet başkanlığı meselesi yer almaktadır. Bu mesele Şiî fırkalarda imamet olarak adlandırılırken, Şia muhalifi fırkalarda hilafet başlığı adı altında incelemeye tabi tutulmuştur. Düşünce ekollerinin oluşumları üzerinde de büyük etkisi olan imamet/hilafet konusu öyle ki tarihi süreçte bazı ekollerin inanç esası haline…
Hz. Ali’nin İmametine Dair Nass İddialarına Ebü’l-Hüseyin El-Basrî’nin İtirazları
İslam tarihinde Müslümanlar arasında cereyan eden ilk tartışmalardan bir tanesini de imamet/yönetim meselesi oluşturmaktadır. İtikadi konuların tartışılmasına da sebebiyet veren bu durum zamanla bazı mezheplerin ortaya çıkmasında da belirgin rol oynamıştır. Bu tartışmaların ve imamet meselesi etrafinda şekillenen Şia gibi mezheplerin etkisi ile imamet konusu kelam eserlerinde incelenmeye başlamıştır. Şiilerin özellikle imameti inanç esası olarak…
- 1
- 2