İmam Gazzâlî’nin el-İktisâd fi’l-İ’tikâd’ı bağlamında kelâm ilminde küllî kaideler
Her ilimin onu o yapan ana ilkeleri vardır ve ilgili meselelere o ilkeler çerçevesinde yaklaşılmaktadır. Aynı şekilde kelâm ilminin de birtakım ana ilkeleri ve dolayısıyla kelâmcıların zihninde bu ilkelere dayanan bir kelam anlayışı vardır. Bu doğrultuda telif edilen kelâmî eserlerde söz konusu ilkeler bazen açıkça ifade edilmişken bazen de satır aralarında bulunmaktadır. Bu tezde el-İktisâd…
Ahmed Bîcan’ın Envârü’l-Âşıkīn eserininin kelâmi yönden incelenmesi
Bu çalışma üç ana bölümden oluşmakta olup temelde Ahmed Bîcan’ın Envârü’l-âşıkīn adlı eserinin itikadî konularının kelâmî yönden incelenmesini hedeflemektedir. Bu doğrultuda ilk bölümde Ahmed Bîcân’ın hayatı, ailesi, yaşadığı dönem ve diğer eserleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Bîcan’ın bilgi ve varlık anlayışı ortaya konmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde ise kelâm ilminin usûl-i selâse başlıklandırması ile eserin…
Materyalizmin din tasavvuruna karşı yeni ilm-i kelâmda din savunusu
Materyalizm, 18. yüzyıldan itibaren özellikle batı coğrafyasında kilisenin de baskıcı tutumuna bir başkaldırı olarak yayılmaya başlayan, maddeyi ve gözle görülen dünyayı esas alarak her şeyin maddeden ibaret olduğunu, maddeden bağımsız fizik ötesi bir alanın, yani metafiziksel öğelerin bulunmadığını, hayatta olup biten her şeyin sadece maddî sebeplerle açıklanabileceğini ifade eden, böylelikle de tabiat üstü bir gücün,…
Kelâm ilmi açısından evlilik ve kader ilişkisi
Evlilik, insan hayatında yer alan dönüm noktalarından biridir. Bu sebeple ilahi takdir ile mi özgür irade ile mi gerçekleşip gerçekleşmediği insan açısından önem arz etmektedir. Evliliğin kader olup olmaması kişinin yaşamını anlamlandırması noktasında farklı bir öneme sahiptir. Toplumda evliliğin ilahi takdir sonucu gerçekleştiği inancı yaygındır. Bu araştırmada kader inancının ortaya çıkış süreci ve nasslarda nasıl…
Adudüddin el-Îcî’de ulûhiyyet anlayışı
” Adudüddin el-Îcî’deUlûhiyyet Anlayışı” konulu çalışmamız üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Allah’ın varlığının delilleri konusu incelenmiştir. İkinci bölümde Allah’ın sıfatları konusuna değinilmiştir. Bu bağlamda selbî (tenzihi), vucûdî ve ihtilaflı sıfatlar tahlil edilmiştir. Üçüncü bölümde Allah’ın fiilleri konusu ele alınmıştır. Bu konuyla alakalı olarak âlemin hudûsu, insan fillerinin Allah tarafından yaratılması, Tevlid, Allah’ın mümkinâtı irade…
Duayenlerimiz: Prof. Dr. Metin YURDAGÜR ile Söyleşi
2003 yılında yayın hayatına başlayan KADER Dergisi’nin 2022 Haziran sayısından itibaren kelâm alanında duayen hocalarımızla yaptığımız röportajlara da yer veriyoruz. Bu kapsamda ikincisini gerçekleştirdiğimiz bu seride Kelam alanının emektar hocalarından Prof. Dr. Metin YÜRDAGÜR’e misafir olduk. Aslen Kırım kökenli bir ailenin çocuğu olan hocamız İstanbul’da dünyaya gelmiştir. İmam Hatip Okulundan sonra İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü’nde…
Aklı Yerinde ve Zamanında KullanmaPerspektifinde Peygamberlerin “Fetânet” Sıfatı
Akıl ve vahiy insanlığa yol gösteren iki önemli rehberdir. İnsanlık ancak bu iki rehber sayesinde doğru yolu bulabilir. Fetânet ise işlevsel aklın zirve noktasıdır ki, bu durum peygamberlere verilmiş özel bir vasıftır. Bu vasıf, aynı zamanda aklı yerinde ve zamanında en iyi şekilde kullanma yetkinliğine sahip olma demektir. Bu, tek başına büyük bir değer ve…
Batı İslâm İlahiyatında Kelâm İlmi -Almanya Örneği-
Avrupa ülkelerinde farklı yoğunlukta Müslümanların bulunduğu bilinmektedir. Ancak Almanya bu ülkeler içerisinde gerek Müslümanların sayısal fazlalığı gerek Türkiye’den Almanya’ya 1960’larda başlayan ekonomik göç nedeniyle soydaşlarımızın varlığı sebebiyle ayrı bir öneme sahiptir. Bu sebeple makalemizde Almanya örnekliğinde İslâm teolojisine ilişkin yürütülen eğitim faaliyeti özelde ilm-i kelâm bakımından ele alınacaktır. Almanya’da başlangıçta ilk, orta ve lise düzeyi…
Doğu Batı Çekişmesinin Bir Aracı Olarak İslamofobi’nin Pragmatik Nedenleri Üzerine Makāsıdü’ş-Şerîa Bağlamında Bir Tahlil Denemesi
Batılıların eskiden beri, Müslümanları ve İslam’ı kendi varoluşlarının önünde bir engel olarak gördükleri söylenebilir. Sürekli kendilerini üstün görüp kendileri gibi olmayanları küçümseme yoluna gitmişlerdir. Bu bakış açısının oluşturduğu önyargı, İslam medeniyetini görmelerinin önünde bir engel oluşturmuştur. Her ne kadar birçok bilim insanı ve düşünür, İslam düşüncesinden etkilenerek bu birikimi değerlendirme çabasına girseler de yönetimler ve…
Transhümanizmin Ölümsüzlük İddiasının Kelâm İlminin Varlık Anlayışı Çerçevesinde Kritiği
Bilim ve teknolojinin gelişmesi ile birlikte 20. Yüzyıl’da insanlık dijital bir dönüşüm yaşamaya başlamıştır. Dijital dönüşüm ile birlikte insan ve insana dair her şeyde ciddi bir değişimin oluşmaya başladığı görülmektedir. İnsanın insanla, çevreyle ve Tanrıyla ilişkisinin de etkilendiği birçok noktada farklı akımların ortaya çıktığını söyleyebiliriz. Bu akımların başında, insan ve âleme dair ortaya koyduğu amaçlar…