Makaleler

  2. Makaleler

Şeyh Sadûk ve Mu‘tezile-İmâmiyye Etkileşimindeki Rolü

Mu‘tezile ile İmâmiyye arasındaki entelektüel ilişki hicrî ikinci asrın ilk yarısına kadar dayanmaktadır. Erken dönem kaynaklarda bu dönemde yaşayan her iki mezhep âlimlerinin çeşitli konularda birbirini etkilediği zikredilmiştir. İki mezhep arasındaki etkileşimin en somut örnekleri ise Büveyhîler döneminde meydana gelmiştir. Hem Mu‘tezile’nin hem de İmâmiyye’nin önde gelen bazı âlimleri bu dönemde yaşamıştır. Bunlardan biri de…

Makaleler İmâmiyye İslam Mezhepleri Tarihi Mu‘tezile Mu‘tezile-İmâmiyye Etkileşimi Sâhib b. Abbâd Şeyh Sadûk

Doğu Batı Çekişmesinin Bir Aracı Olarak İslamofobi’nin Pragmatik Nedenleri Üzerine Makāsıdü’ş-Şerîa Bağlamında Bir Tahlil Denemesi

Batılıların eskiden beri, Müslümanları ve İslam’ı kendi varoluşlarının önünde bir engel olarak gördükleri söylenebilir. Sürekli kendilerini üstün görüp kendileri gibi olmayanları küçümseme yoluna gitmişlerdir. Bu bakış açısının oluşturduğu önyargı, İslam medeniyetini görmelerinin önünde bir engel oluşturmuştur. Her ne kadar birçok bilim insanı ve düşünür, İslam düşüncesinden etkilenerek bu birikimi değerlendirme çabasına girseler de yönetimler ve…

Makaleler Dine yönelme Geri kalmış doğu İslamofobi Kelâm Modern batı Müslüman karşıtlığı

Readings on the Definition and Arguments towards Atheism among Muslim Theologians and Philosophers

This study aims to discuss a preliminary analysis of responses by classical and contemporary Muslim scholars on Atheism and New Atheism and identify the approaches that have been taken by them. It also elucidates on type of arguments used by those scholars. While there are many studies about Atheism, New Atheism, and Islam, few or…

Makaleler

The Beginnings of Yemeni and Zaydi Studies in Europe: The Eugenio Griffini Archive, Milan

The arrival of large numbers of Yemeni manuscripts in European libraries towards the end of the nineteenth century and in the early twentieth century was a sensation that was enthusiastically received by the scholarly world. One of the principal reasons for this enthusiastic reception was the upsurge of South Arabian studies in Europe since the…

Makaleler

İlâhî Sıfatların Ontik Değeri Konusunda Fahreddîn er-Râzî’nin Mu‘tezilî Eğilimi

Bu makale müteahhirîn dönem Eş‘arî kelâm âlimlerinden Fahreddîn er-Râzî’nin ilâhî sıfatların ontik değeri hususunda Mu‘tezilî eğilim gösterdiğini ve onu bu hususta haleflerinin de takip ettiğini göstermeye çalışmaktadır. Kelâm ilminin en hararetli tartışma sahasına sahip olan ilâhî sıfatlar problemi itikadî mezhepler bazında ve dönemsel olarak farklı şekillerde yorumlanmıştır. Ebû Hâşim el-Cübbâî öncesi Mu‘tezilî âlimler Allah’a nisbet…

Makaleler Hâller İlâhî sıfatlar Kelâm Mu‘tezile Tikeller tümeller

Câhız’ın Ahlâk Teorisine Göre Mizacın Değişmesi ve Pratik Değeri

Mizaç, asıl itibarıyla tıp alanının konusu olmakla beraber zamanla psikoloji, felsefe ve ahlâk gibi ilimlerin içerisinde yer almıştır. Ontolojik olarak insanın yapısını içeren bir konu olması nedeniyle tarihsel süreçte bu ilimlerde değişik açılardan ele alınmış, geliştirilmiş ve genişleyerek günümüze kadar gelmiştir. Köklü ve kadîm bir konu olması, muhtelif ilimlerde incelenmesi nedeniyle de oldukça geniş bir…

Makaleler Ahlâk Câhız Huy Kelâm Mizaç Mizacın Değişmesi

İmâmiyye Şîası’nın Aşere-i Mübeşşere’ye Yaklaşımı

Sünnî toplumlarda büyük bir meşruiyet zeminine ve şöhrete sahip olan Aşere-i Mübeşşere mevzusunun İmâmiyye Şîası’nda nasıl işlendiğini bilmek onların konuyla ilgili tasavvurlarını delilleriyle serdetmek bütüncül bir bakış açısı için önem arz etmektedir. Bu çalışmada Ehl-i Sünnet ve İmâmiyye Şîası hadis kaynaklarında geçen Aşere-i Mübeşşere ile ilgili rivayetler incelenmiş ve Şîa’yı farklı bir bakış acısına sevk…

Makaleler Adalet Aşere-i Mübeşşere İmâmiyye Şîası Sahabe

Kânûnî‘ye ithaf edilen umûr-ı âmme risâlesi: özgülük temelli yorum bağlamında bir katkı

Bu çalışma, Kanûnî Sultan Süleyman’a (1520-1566) ithaf edilen müellifi meçhul bir umûr-ı âmme risâlesini merkeze alarak umûr-ı âmme sorununa odaklanmaktadır. Fahreddîn Râzî ile başlayan dönem ve sonrasında kaleme alınan felsefe ve daha özelde kelâm eserlerinde müstakil bir başlık hüviyetine kavuşan umûr-ı âmme, tanımlanmasına ve kapsamına yönelik birtakım farklı fikirlerin öne sürüldüğü bir alan olmuştur. Bu…

Makaleler Hatibzâde İslam Felsefesi Osmanlı Felsefesi Şerhu'l-Mevâkıf Umûr-ı âmme risâlesi

İmam Mâtürîdî’nin Ahlâk Düşüncesinde Ahlakın Kaynağı Olarak İnsan Tabiatı

İslam düşüncesinde tabiat kavramı önemli bir işleve sahiptir. Özellikle ahlâkla ilgili konularda tabiat kavramı insana ait birtakım özellikleri ifade eder. Bu özellikler insana ait değişmeyen kalıcı bir yapıyı ya da yaratılıştan gelen değişmesi mümkün olan hususları anlatır. Tabiat, kimi düşünürlerce mizaç veya fıtrat kavramlarıyla eş değer görülmüştür. Mizaç kavramını temel alan bakış açılarının daha çok…

Makaleler Ahlak İnsan Tabiatı Kelam Kişilik Mâtürîdî

Kelâmda Büyük Günah Tartışmaları

İslam kültür geleneğinde ekollerin birbirilerini tekfir etmesi oldukça yaygın bir ötekileştirme biçimidir. Farklı teolojik yaklaşımların beslediği bu zeminde farklı ekoller bu teolojik enstrümanı yoğun biçimde kullanmışlardır. Gazzâlî’ye gelindiğinde tevile konu olan bir konuda ve tevilleri sebebiyle tarafların birbirlerini tekfir etmeleri teolojik olarak hoş karşılanmamış ve bir sınırlamaya gidilmek durumunda kalınmıştır. Günümüzde de ötekileştirmede bir araç…

Makaleler Büyük Günah Kelam Mezhep Tekfir Tolerans