Yeni ilm-i kelâm bağlamında madde ve kuvvet adlı esere yazılan reddiyeler
Batı’da bilim devrimi ve aydınlanma sonrası ciddi bir ivme kazanan ve maddeyi yegâne gerçeklik olarak kabul eden bilimsel materyalizmin Osmanlı’ya girişi, XIX. yüzyıl ortalarında Batılı tarzda okulların açılması ve maddeci fikirlerin sadeleştirilip popülerleştirildiği eserlerin Osmanlıcaya çevirileri ile gerçekleşmiştir. Bu eserlerden en çok yankı uyandıranı Louis Büchner’in (öl. 1899) Madde ve Kuvvet’i (Kraft und Stoff, 1855)…
Hadislerde Rü’yetullah
Rü’yetullah, Allah’ın ahirette görülmesi anlamında kullanılan rü’yet ve Allah lafızlarından oluşmuş bir terkiptir. Rü’yetullah meselesi, İslâm tarihi boyunca âyetler ve hadisler ekseninde, Kelâm ilminin bir konusu olarak tartışılmıştır. Bütün mezhepler âyetleri kendi lehlerine göre yorumlamışlardır. Hadisleri ise bazı ekoller reddetmiş bazıları ise kabul etmiştir. Rü’yetullah problemini doğru anlamamız, konuyla ilgili vârid olmuş tüm hadisleri göz…
Ebü’l Berekât en-Nesefî’de bilgi teorisi / Knowledge theory in Ebü’l Berekât en-Nesefî
Ebü’l Berekât en-Nesefî’nin bilgi teorisine dair görüşlerinin incelediği bu tezde ilk olarak, Nesefî’nin hayatı, eserleri, ilmî kişiliği ve yaşadığı dönemin siyasi ve fikrî ortamı kısa ve özlü bir biçimde ortaya konulmuştur. İkinci bölümde de kelam geleneğinde konunun nasıl değerlendirildiği ele alınmıştır. Öncelikle konunun hangi problemler üzerinden tartışıldığı tespit edilerek Nesefî’nin bu gelenek içerisindeki konumu ortaya…
İbn Teymiyye’de iman esasları (Akidetü’l-vasitiyye çerçevesinde)
Bu tezde, İbn Teymiyye’nin el-Akîdetü’l-Vâsıtıyye adlı kitabı esas tutularak, yazarın iman esaslarına bakışı ele alındı. Ancak, İbn Teymiyye’nin diğer kitaplarından da istifadeye çalışıldı. Tezimizde, müellifin iman esasları konusunda Ehl-i Sünnet alimleri ile bir ihtilafı olmadığı görülmektedir. Ancak, yazarın, farklı akıllar ve şartlara göre yorumlarla anlaşılan problemlerde, değişik telakkileri olduğu dikkat çekmektedir. Bu da müellifin metodolojisi…
Ahiret inancının insan üzerindeki etkileri
“Son, son gün veya sonra olan” anlamlarına gelen ahiret ölümden sonraki dirilişin ardından başlayan hayattır. Ahiret Kur’an ‘da dünya hayatından sonraki ebedi yaşam için kullanılan bir kavramdır. Ahirete iman etmek, inanç esasları arasında özel bir yer işgal eder. Bunu birçok ayet ve hadisten de anlamak mümkündür. Bu dünyada Rabbinin rızasını gözeterek, O’nun davası için her…
Ontoloji, bilgi ve iman bakımından ilk insan olarak Âdem
İnsanın yaratılışı ilmî, dinî, felsefî bağlamda geçmişte olduğu gibi günümüzde de önemini korumaktadır. İlk insanın ortaya çıkışı ve yeryüzü serüveninin mitolojik anlatımlarda, beşeri inanışlarda ve ilahi dinlerin kutsal metinlerinde de yer aldığı ve Âdem kavramının semantik incelemesinde tarih boyunca yeryüzüyle ilişkilendirildiği gözlemlenmiştir. Çoğunlukla erkek egemen bir anlatı etrafında şekillenen ilk insanın yaratılışı konusu, kadın öncelikli…