Kelam literatüründe meûnet kavramı ve imkânına dair tartışmalar
Harikulade kavramı, alışılmışın dışında tabiattaki işleyişi belirli zamanlarda bozan tabiatüstü olaylar ve âdet dışı hadiseler için kullanılan bir terimdir. Kelam literatüründe harikulade hadiseler nübüvvet başlığı altında ele alınmaktadır. Kelam düşünürleri harikulade olayların varlığını kabul etmekle birlikte kapsamı hakkında farklı görüşler ileri sürerler. Mutezilî düşüncede harikulade olaylar mucize ile sınırlı tutulmakta, diğer olağanüstü olaylar kabul edilmemektedir….
Fahreddin er-Râzî’nin imamet anlayışı
Hilafet/İmâmet tartışmaları, Hz. Peygamber’in vefatından sonra İslam toplumunda görülen ilk ihtilaftır. Devlet başkanının kim olacağı ile ilgili Kur’ân ve Sünnet’te açık bir nassın bulunmayışı, çözümün ümmete bırakıldığı şeklinde yorumlanmış ve sahabi bu sorunu kendi içtihadına göre çözmüştür. Her ne kadar İslam toplumunda yaşanan ilk kriz bu şekilde çözülse de bu konuda kesin kuralların olmayışı ve…
İhvân-ı Safâ risalelerinde islam mezhepleri
Bu çalışma IV./X. yüzyılda, Abbasîlerin son zamanlarında Basra’da toplumsal kamplaşmaların ortasında beliren İhvân-ı Safâ topluluğunun kaleme aldığı Risaleler’i, İslam Mezhepleri Tarihi açısından değerlendirmeye odaklanmıştır. Kendilerini İhvân-ı Safâ ve Hullân-ı Vefâ Ehl-i Adl ve Ebnâ-i Hamd olarak isimlendiren bu gizli topluluk, dört bölüm olarak sınıflandırdıkları 52 risale ve Risâletü’l-Câmia’dan oluşan eserlerinde mezheplere dair görüşlerini konulara mezcetmişlerdir….
Erken dönem Mâtürîdiyye kelâmında hüsün-kubuh meselesi: Ebü’l-Yüsr el-Pezdevî örneği
Hüsün-kubuh meselesi Allah’ın insan ve âlemle olan ilişkisini ortaya koyan kelâmın en temel meselelerinden birisidir. Erken dönem Matürîdî kelâm âlimlerinden birisi olan Ebü’l Yüsr el-Pezdevî örnekliğinde yaptığımız bu çalışma, onun hüsün-kubuh anlayışını ortaya koymayı hedeflemektedir. Zira hüsün-kubuh meselesi, iyi ve kötünün âlemde bizâtihi bulunup bulunmamadığını ve âhirette sevâbı veyahut dünyada yergiyi âhirette ise cezayı hak…
İmam Mâtüridî’nin kelam sisteminde ölüm ve ölüm sonrası hayat
Tarih boyunca ölüm, ölümsüzlük, yeniden diriliş ve ölümden sonraki hayat kavramları gerek felsefeciler gerekse İslam âlimleri tarafından ayrıntılı bir şekilde tartışılmıştır. Konunun önemi insan hayatındaki etkisinden ileri gelmektedir. Çünkü bu kavramlara ait ortaya konan fikirler ya da oluşan inançlar üzerine hayatın inşa edilmesi insanın mutluluğunu doğrudan etkilemektedir. İnsan, bu dünyada ölümün mutlaka gerçekleşeceğine ve öldükten…
İslam mezhepleri’ndeki hurûfî öğeler ve Hurufiliğin Anadolu’da yayılması
İnsanların gündelik hayatlarını kolaylaştırmak için sesleri birer sembolle ifade etmeleri harfleri, somut olan varlığı soyut ifade etmek de sayıları ortaya çıkarmıştır. Başta her harf bir sayıyı temsil etmekteydi. İhtiyaçtan ortaya çıkan bu harf – sayı eşleştirmesi, harf ve sayılara yüklenen manalardan dolayı zamanla boyut değiştirmiştir. Eski kültür ve medeniyetler incelendiğinde farklı kültürlerin kullandığı sayı ve…